रद
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
कल्पद्रुमः[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रद, उत्खाते । इति कविकल्पद्रुमः ॥ (भ्वा०- पर०-सक०-सेट् ।) रेफादिः । उत्खातमुत्- खननमिति गोविन्दभट्टः । रदति भूमिं शूकरः । इति दुर्गादासः ॥
रदः, पुं, (रदतीति । रद विलेखने + पचादित्वात् अच् ।) दन्तः । (यथा, आर्य्यासप्तशत्याम् । ४०९ । “भ्रमसि प्रकटयसि रदं करं प्रसारयसि तृणमपि श्रयसि । धिङ्मानं तव कुञ्जर जीवं न जुहोषि जठराग्नौ ॥”) विलेखनम् । इति मेदिनी । दे, १४ ॥ पुरुष- दन्तलक्षणं यथा, -- “विवर्णैर्धनहीनाश्च दन्ताः स्निग्धा घनाः शुभाः । तीक्ष्णा दंष्ट्राः समाः श्रेष्ठा जिह्वा रक्ता समा शुभा ॥” स्त्रीदन्तलक्षणं यथा, -- “कुन्दपुष्पसमा दन्ता भाषितं कोकिलासमम् । दाक्षिण्ययुक्तमशठं हंसशब्दसुखावहम् ॥ नासा समा समपुटा स्त्रीणान्तु रुचिरा शुभा । करालविषमा दन्ताः क्लेशाय च भयाय च । चौर्य्याय कृष्टमांसाश्च दीर्घा भर्त्तुश्च मृत्यवे ॥” इति गारुडे ६६ अध्यायः ॥ * ॥ दन्तलग्नस्य शुचित्वं यथा, -- “दन्तवद्दन्तलग्नेषु जिह्वास्पर्शेऽशुचिर्भवेत् ॥” इति कौर्म्मे उपविभागे १२ अध्यायः ॥ * ॥ “दन्तलग्नमसंहाय्यं लेपं मन्येत दन्तवत् । न तत्र बहुशः कुर्य्याद्यत्नमुद्धरणे पुनः । भवेदशौचमत्यर्थं तृणवेधाद्व्रणे कृते ॥” इति प्रायश्चित्ततत्त्वधृतवचनम् ॥
अमरकोशः[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रद पुं।
दन्तः
समानार्थक:रदन,दशन,दन्त,रद,द्विज,कुञ्ज
2।6।91।1।4
रदना दशना दन्ता रदास्तालु तु काकुदम्. रसज्ञा रसना जिह्वा प्रान्तावोष्ठस्य सृक्किणी॥
पदार्थ-विभागः : अवयवः
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रद¦ उत्खाते भ्वा॰ प॰ सक॰ सेट्। रदति अरादीत् अरदीत् रेदतुः।
रद¦ पु॰ रदति उत्खनति रद--अच्।
१ दन्ते। भावे बा॰ अप्।
२ उत्खनने मेदि॰।
शब्दसागरः[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रद¦ m. (-दः)
1. A tooth.
2. Splitting, dividing. E. रद् to divide, aff. अच् |
Apte[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रदः [radḥ], [रद्-अच्]
Splitting, scratching.
A tooth; tusk (of an elephant); याताश्चेन्न पराञ्चन्ति द्विरदानां रदा इव Bv.1.65.
A symbolical expression for the number 'thirty-two'. -Comp. -आयुधः a wild boar. -खण्डनम् tooth-bite; जनय रदखण्डनम् Gīt.1. -छदः A lip.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रद mfn. ( ifc. )scratching , splitting , gnawing at Ghat2.
रद m. the act of splitting or gnawing L.
रद m. a tooth (and therefore N. of the number 32) Ka1v. Var.
रद m. the tusk of an elephant Var. Nalo7d.