रागिणी
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
कल्पद्रुमः[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रागिणी, स्त्री, (रागोऽस्त्यस्या इति । राग + इनिः । ङीप् ।) विदग्धा नारी । इति जटा- घरः ॥ मेनकाया ज्येष्ठकन्या । यथा, -- “रागिणी नाम संजाता ज्येष्ठा मेनासुता मुने । शुभाङ्गी पद्मपत्राक्षी नीलकुञ्चितमूर्द्धजा ॥” इति वामनपुराणे ४८ अध्यायः ॥ जयश्रीनाम्नी लक्ष्मीः । इति पुराणम् ॥ षड्- रागाणां पत्नी । इति हलायुधः ॥ सा तु हनूमन्मते भरतमते च त्रिंशत्प्रकारा । सोमे- श्वरमते कल्लिनाथमते च षट्त्रिंशत्प्रकारा ॥ आसां विवरणं रागशब्दे द्रष्टव्यम् ॥
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रागिणी¦ स्त्री रागोऽस्त्यस्या इनि।
१ गीत्यङ्गे स्वरभेदेरागपत्न्यां सङ्गीतदा॰।
२ विदग्धनार्य्यां जटा॰।
३ मेनकाकन्यायां रागवति
४ अनुरक्ते
५ कामुके त्रि॰ विश्वःरन्ज--धिणुन्।
६ रतियुक्ते च त्रि॰।
६ तृणधान्यभेदेमेदि॰। एकैकरागे षट् रागिण्य इति षट्सु रागेषुरागिणीभेदाश्च षट्त्रिंशत् यथा
“षट्त्रिंशद्रागिणीभेदाः क्रमशः कथिता मया। धामसी
१ मालसी
२ चैव रामकीरी
३ च सिम्बुडा
४ । आशावरी
५ भैरवी
६ च मालवस्य (
१ ) प्रिया इमाः। वेलावली
१ पुरवी
२ च कानडा
३ माधवी
४ तथा। कोडा
५ केदा-रिका
६ चापि मल्लार (
२ ) दयिता इमाः। गान्धारी
१ सुभगा
२ चैव गौरी
३ कौमारिका
४ तथा। वेलोयारी
५ च वैरागी
६ श्रीरागस्य (
३ ) प्रिया इमाः। तुडी
१ चपञ्चमी
२ चैव ललिता
३ पटमञ्जरी
४ । गुर्जरी
५ च वि-भाषा
६ च वसन्तस्य (
४ ) प्रिया इमाः। मायूरी
१ दी-पिका
२ चैव देशकारी
३ च पाहिडी
४ । वराडी
५ मोरहाटी
६ च हिल्लोलस्य (
५ ) प्रिया इमाः। नाटिकाचाथ भूपाली
२ रामकेली
३ गडा
४ तथा। का-मोदा
५ चाथ कल्याणी
६ कर्णाठस्य (
६ ) प्रिया इमाः”। [Page4801-b+ 38] सङ्गीतदा॰। तद्गानकालभेदाः तत्पुत्रादयश्च तत्रैव दृश्याः।
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रागिणी f. a modification of the musical mode called राग(See. ; 35 or 36 रागिणीs are enumerated) Sam2gi1t. Pan5car. S3ukas.
Purana Encyclopedia[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
RĀGIṆĪ : A celestial woman, daughter of Himavān and elder sister of Pārvatī. (For details see under Pārvatī).
_______________________________
*1st word in left half of page 626 (+offset) in original book.