विकस्वर

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

विकस्वरः, त्रि, (विकसतीति । वि + कस गतौ + “स्थेशभासपिसकसो वरच् ।” ३ । २ । १७५ । इति वरच् ।) विकासशीलः । तत्पर्य्यायः । विकासी २ । इत्यमरः ॥ “विकसति कस ज गतौ दन्त्यान्तः यायाय भासकसेति वरे विकस्वरः । विकासः स्फुटने व्यक्ताविति दन्त्यान्ते धरणिः । ‘कुशेशयैरत्र जलाशयोषिता मुदा रमन्ते कलभा विकस्वरैः । प्रगीयते सिद्धगणैश्च योषिता मुदा रमन्ते कलभा विकस्वरैः ॥’ इति माघयमकेऽपि दन्त्यवत्त्वम् । (४ । ३३) कष वधे मूर्द्धन्यान्त इत्यस्य रूपमिति केचित् । कश शब्दे इत्यस्य तालव्यान्तस्य रूपमिति केचित् ।” इति तट्टीकायां भरतः ॥ (यथा, कथासरित्- सागरे । ४ । १५ । “एकस्याः सोत्सुका दृष्टिर्नृपालोकविकस्वरा । श्रुतेः पार्श्वमपश्यन्त्यास्तदाख्यातुमिवाययौ ॥”)

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

विकस्वर वि।

विकसनशीलः

समानार्थक:विकासिन्,विकस्वर

3।1।30।2।5

निराकरिष्णुः क्षिप्नुः स्यात्सान्द्रस्निग्धस्तु मेदुरः। ज्ञाता तु विदुरो विन्दुर्विकासी तु विकस्वरः॥

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

विकस्वर¦ mfn. (-रः-रा-रं) Opening, expanding. E. वि apart, कस् to go, aff. वरच्; also derived from कश् or कष्, विकश्वर, and विकष्वर |

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

विकस्वर/ वि- mfn. opened (as eyes) Katha1s.

विकस्वर/ वि- mfn. expanded , blown S3is3.

विकस्वर/ वि- mfn. clear (as sound) Das3.

विकस्वर/ वि- mfn. candid L.