विनी

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

विनी [vinī], 1 P.

To remove, take away, destroy (said to be Ā. only except where it has 'a part of the body' for its object); पटुपटहध्वनिभिर्विनीतनिद्रः R.9.71; विनीतखेदः 13.35,46;15.48; Śi.1.62; Ki.7.3; Ku. 1.9;5.32.

To teach, instruct, educate, train; विनिन्युरेनं गुरवो गुरुप्रियम् R.3.29;5.11;15.69;18.51; Y.1.311; Ku.1.34.

To tame, subdue, govern, control (fig. also); वन्यान् विनेष्यन्निव दुष्टसत्त्वान् R.2.8; 6.27;14.75; Ki.2.41; वनगज इव तस्मात् सो$भ्युपायैर्विनेयः Mu.3.25.

To appease, pacify (anger) (Ātm.); शक्यो$स्य मन्युर्भवता विनेतुम् R.2.49.

To pass away, spend (as time); कथमपि यामिनीं विनीय Gīt.8.

To carry through, perform, complete, finish.

To spend, apply to use (Ātm.); शतं विनयते Sk.

To give, present, pay, pay off (as tribute) (Atm.); करं विनयते Sk.

To lead or conduct towards; नार्यश्चतुष्काभिमुखं व्यनैषुः Ku.7.9.

To bid, direct, order; मा चापलायेति गणान् व्यनैषीत् Ku.3.41.

To bend down, incline.

To spread, stretch out.

To throw off, dispel; स त्वमुत्तिष्ठ युध्यस्व विनीय भयमात्मनः Mb.9.31.29.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

विनी/ वि- P. A1. -नयति, ते, to lead or take away , remove , avert RV. AV. ; to throw off , drive away , dispel , expel (a disease) Car. ; ( A1. )to elicit , draw from( abl. ) RV. ; to stir up (the सोम) RV. ; to part (the hair) Gr2S3rS. ; to stretch , extend S3a1n3khBr. R. ; to train , tame , guide (horses) MBh. Ka1v. etc. ; to educate , instruct , direct MBh. R. etc. ; to chastise , punish Ya1jn5. Kum. ; to induce , lead or cause to( inf. ) RV. i , 1 , 64 , 6 ; to spend , pass (time) Gi1t. ; to perform , accomplish MBh. ; ( A1. )to pay off , restore (a debt) Pa1n2. 1-3 , 36 ; to expand ( esp. for religious purposes) ib. Sch. ; to get rid of. give up , cease from (anger) Pa1n2. 1-3 , 37 : Desid. A. -निनीषते, to wish to get rid of or give up (egoism) S3a1n3khSr.