वी

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

वी, ल ईलवत् । कान्तिगतिव्याप्तिक्षेपप्रजनखादने । इति कविकल्पद्रुमः ॥ (अदा०-पर० कान्तौ अक०-गतौ व्याप्तौ क्षेपे प्रजने खादने च सक०- अनिट् ।) ल, वेति । इति दुर्गादासः ॥

वीः, पुं, (वयनमिति । वी गतौ + न्यङ्क्वादित्वात् भावे क्विप् । अभिधानात् पुंस्त्वम् ।) गमनम् । इत्ये- काक्षरकोषः ॥

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

वी¦ कान्तौ जनने च अक॰ गतो व्याप्तो क्षेपे भोजने च सक॰अदा॰ पर॰ अनिट्। येति अवैषीत्।

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

वी¦ r. 2nd cl. (वेति)
1. To go, to move.
2. To pervade.
3. To conceive, to be impregnated.
4. To desire.
5. To throw or send.
6. To eat.
7. To be beautiful. With सम् prefixed, To invest, to inclose, to cover or wrap round or over.

वी¦ m. (-वीः)
1. Going. moving.
2. Covering. E. वी to go, aff. क्विप् |

वी(वि)काश¦ m. (-शः)
1. Solitude, privacy.
2. Display, manifestation. E. वि, काश् to shine, aff. अच्; the vowel of the prefix made long.

वी(वि)हार¦ m. (-रः) A holy place, a temple, a sanctuary, but especially a Jaina or Baud'dha convent. E. वि, हृ to convey, aff. घञ् |

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

वी [vī], I. 2 P. (वेति, rarely used in classical literature)

To go, move.

To approach.

To pervade.

To bring, convey.

To throw, cast.

To eat, consume.

To obtain.

To conceive, bring forth.

To be born or produced.

To shine, be beautiful.

To desire, wish.

To shine. -II. (वि + इ) 2 P.

To go away, depart; तस्यामहं त्वयि च संप्रति वीतचिन्तः Ś.4.13; so वीतभय, वीतक्रोध, etc.

To undergo a change; सदृशंत्रिषु लिङ्गेषु यन्न व्योति तदव्ययम् Sk.

To spend.

To be diffused, to spread.

To vanish, disappear.

To cross over, traverse.

वीः [vīḥ], 1 Act of going, motion.

A female bird.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

वी cl.2 P. ( Dha1tup. xxiv , 39 ) वेति( accord. to some in the conjug. tenses substituted for अज्; 2. sg. वेषिalso as Impv. RV. ; 3. pl. व्यन्तिRV. AV. Br. ; Subj. 2. 3. sg. वेस्RV. ; Impv. वीहि, वीतात्ib. ; 3. pl. वियन्तुTS. ; p. A1. व्यानRV. ; pf. विवाय, विव्येib. ; aor. अवैषीत्Gr. ; 3. pl. अवेषन्Subj. वेषत्RV. ; fut. वेता, वेष्यतिinf. वेतुम्Gr. ) , to go , approach , (either as a friend i.e. " seek or take eagerly , grasp , seize , accept , enjoy " , or as an enemy i.e. " fall upon , attack , assail , visit , punish , avenge ") RV. AV. TS. Br. ; to set in motion , arouse , excite , impel RV. ; to further , promote , lead or bring or help any one to (two acc. ) ib. ; to get , procure ib. : Pass. -वीयतेetc. AV. Br. : Caus. वाययतिor वापयति( aor. अवीवयत्) , to cause to go or approach etc. ; to impregnate Pa1n2. 6-1 , 55 : Desid. विवीषतिGr. : Intens. , See. आ-वीand वेवी. ([ cf. accord. to some , Lat. ve-nari ; Germ. weida , Weide , weiden.])

वी mfn. going to , eager for , desirous or fond of( gen. ) RV. i , 143 , 5 (See. देव-वी, पद-वी)

वी mfn. set in motion(See. पर्ण-व्)

वी m. the act of going , motion L.

वी ( वि-इ) P. व्य्-एति(3. pl. वियन्ति; impf. व्य्-ऐत्; pf. वी-याय; inf. व्य्-एतुम्; for व्ययति, व्यययतिSee. व्यय्) , to go apart or in different directions , diverge , be diffused or scattered or distributed or divided or extended RV. etc. Page1004,2; to be lost , perish , disappear Up. MBh. etc. ; to go through , traverse RV. VS. AitBr. : Intens. (or cl.4. A1. ) वी-यते, to pass through , traverse RV.

वी mfn. (weak form of व्ये)covered(See. हिरण्य-वी).

वी m. = वि1 , a bird(See. तक्व-वी)

वी f. a female bird L.

वी in comp. = 3. वि(in वी-काश, -चयन, -तंस, -नाह, -बर्ह, -मार्ग, -रुध्, -वध, -वाह, -विध, -वृत, -सर्प, -हार, qq.vv.)