वृषण
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
कल्पद्रुमः[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वृषणः, पुं, अण्डकोषः । इत्यमरः ॥ तस्य लक्षणं यथा, -- “स्थूललिङ्गो दरिद्रः स्याद्दुःख्येकवृषणी भवेत् । विषमे स्त्रीचञ्चलो वै नृपः स्याद्वृषणे समे । प्रलम्बवृषणोऽल्पायुर्निर्द्रव्यो मणिभिर्भवेत् ॥” अपि च । “जलान्त एकवृषणो वृषणाभ्यां चलः स्त्रियाम् । समाभ्यां क्षितिपः प्रोक्तः प्रलम्बेन शताब्दवान् ॥” इति गारुडे ६३ । ६५ अध्यायौ ॥
अमरकोशः[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वृषण पुं।
अण्डकोशः
समानार्थक:मुष्क,अण्डकोश,वृषण
2।6।76।2।3
भगं योनिर्द्वयोः शिश्नो मेढ्रो मेहनशेफसी। मुष्कोऽण्डकोशो वृषणः पृष्ठवंशाधरे त्रिकम्.।
पदार्थ-विभागः : अवयवः
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वृषण¦ पु॰ वृष--क्यु।
१ अण्डकोषे अमरः।
२ वीर्य्यान्विते त्रि॰।
“स्थूललिङ्गो दरिद्रः स्यात् दुःख्येकवृषणोभवेत्। विषमे[Page4955-b+ 38] स्त्रीचपलो वै नृपः स्यात् वृषणे समे प्रलम्बवृषणोऽ-ल्पायुर्निर्द्रव्यो मणिभिर्भवेत्” गरुडपु॰
६३ अ॰।
शब्दसागरः[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वृषण¦ m. (-णः) The scrotum, the bag which contains the testicles. E. वृष् to sprinkle, (seminal fluid,) aff. क्यु or युच् |
Apte[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वृषण [vṛṣaṇa], a.
Sprinkling, fertilizing.
Strong, stout.
णः The scrotum, the bag containing the testicles;
N. of Śiva.
Of Viṣṇu; देवैः सानुचरैः साकं गीर्भीर्वृषण- मैडयन् Bhāg.1.2.25. -Comp. -कच्छूः f. ulceration of the scrotum.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वृषण mf( ई)n. sprinkling , fertilizing MW.
वृषण m. (or n. Siddh. )the scrotum , ( du. )the testicles VS. etc.
वृषण m. N. of शिवMBh.
वृषण m. of a son of मधुHariv.
वृषण m. of a son of कार्तवीर्यVP.
Vedic Rituals Hindi[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
वृषण पु.
(द्वि.व.) अगिन्मन्थन के समय लकड़ी की फर्री पर दर्भपत्र के रूप में रखे जाने वाले दो (अण्डकोशीय) अण्डे, का.श्रौ.सू. 8.7.5; द्रष्टव्य - 5.123 (वैश्वदेव पर्व)।