शस्त
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शस्त, इ र लु स्वप्ने । इति कविकल्पद्रुमः ॥ (भ्वा०-पर०-अक-सेट् ।) इ, शंस्त्यते । नमध्य- पाठेऽपि नस्य उपधात्वाभावात् लोपाभावे इदनुबन्धो वेदेषूच्चारणभेदार्थः । लु, शंस्ति । र, वैदिकः । इति दुर्गादासः ॥
शस्तम्, क्ली, (शस् + क्तः ।) कल्याणम् । इत्यमरः ॥ (यथा, महाभारते । १३ । १० । ४२ । “लक्षयित्वा पुरोधास्तु बहुशस्तं नराधिपम् ॥”) शरीरम् । इति त्रिकाण्डशेषः ॥
शस्तः, त्रि, कल्याणयुक्तः । स्तुतः । इत्यमरः ॥ प्रशस्तः । इति मेदिनी ॥ (यथा, भागवते । ३ । २९ । १५ । “क्रियायोगेन शस्तेन नातिहिंस्रेण नित्यशः ॥” निहतः । यथा, महाभारते । ३ । ४० । ३ । “शक्राभिषेके सुमहद्धनुर्ज्जलदनिस्वनम् । प्रगृह्य दानवाः शस्तास्त्वया कृष्णेन च प्रभो ॥”)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शस्त नपुं।
शुभम्
समानार्थक:श्वःश्रेयस,शिव,भद्र,कल्याण,मङ्गल,शुभ,भावुक,भविक,भव्य,कुशल,क्षेम,शस्त,अरिष्ट,द्रव्य,अथो,अथ
1।4।26।2।1
भावुकं भविकं भव्यं कुशलं क्षेममस्त्रियाम्. शस्तं चाथ त्रिषु द्रव्ये पापं पुण्यं सुखादि च॥
पदार्थ-विभागः : , गुणः, अदृष्टम्
शस्त वि।
स्तुतम्
समानार्थक:ईलित,शस्त,पणायित,पनायित,प्रणुत,पणित,पनित,गीर्ण,वर्णित,अभिष्टुत,ईडित,स्तुत
3।1।109।2।2
सङ्गीर्णविदितसंश्रुतसमाहितोपश्रुतोपगतम्. ईलितशस्तपणायितपनायितप्रणुतपणितपनितानि॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शस्त¦ न॰ शन्स--क्त।
१ कल्याणे
२ तद्ववि अमरः।
३ लुते
४ प्रशस्ते च त्रि॰ मेदि॰।
५ देहे न॰ त्रिका॰ संज्ञायां कन्।
६ अङ्गुलित्राणे शब्दच॰!
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शस्त(इ)शस्ति¦ r. 2nd cl. (शंस्ति) To sleep, (peculiar to the Ve4das.)
शस्त¦ mfn. (-स्तः-स्ता-स्तं)
1. Happy, well, right.
2. Praised, eulogised.
3. Best, excellent.
4. Injured. n. (-स्तं)
1. Happiness, excellence.
2. The body.
3. A finger-protector. E. शस् to bless, aff. क्त |
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शस्त [śasta], p. p. [शंस्-क्त]
Praised, extolled.
Auspicious, happy; शस्ताः कुर्वन्ति मां सव्यं दक्षिणं पशवो$परे Bhāg.1.14.13.
Right, best.
Repeated, recited.
Best, excellent.
Wounded, injured.
Killed.
स्तम् Happiness, welfare.
Excellence, auspiciousness.
The body.
A finger-guard (अङ्गुलित्राण q. v.; also शस्तकम् in this sense). -स्तः A murderer.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शस्त mfn. (for 2. See. under शस्)recited repeated RV.
शस्त mfn. praised , commended , approved MBh. Ka1v. etc.
शस्त mfn. auspicious(See. अ-श्) AV. Ra1jat.
शस्त mfn. beautiful R.
शस्त mfn. happy , fortunate Katha1s.
शस्त n. praise , eulogy RV.
शस्त n. happiness , excellence W.
शस्त mfn. (for 1. See. p. 1044 , col. 1) cut down , slaughtered , killed MBh. iii , 1638.