संयत
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
संयतः, त्रि, (सं + यम् + क्तः ।) बद्धः । इत्यमरः ॥ (यथा, राभायणे । १ । १० । २५ । “मायामिव परिभ्रष्टां हरिणीमिव संयताम् ॥” कृतसंयमः । यथा ब्रह्मपुराणम् । “यो यः कश्चित्तीर्थयात्रान्तु गच्छेत् सुसंयतः स च पूर्व्वं गृहे स्वे । कृतोपवासः शुचिरप्रमत्तः संपूजयेद्भक्तिनम्रो गणेशम् ॥” इति प्रायश्चित्ततत्त्वम् ॥
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
संयत वि।
बद्धः
समानार्थक:बद्ध,कीलित,संयत,बद्ध,सम्दनित,मूत,उद्दित,सम्दित,सित
3।1।42।1।5
अधिक्षिप्तः प्रतिक्षिप्तो बद्धे कीलितसंयतौ। आपन्न आपत्प्राप्तः स्यात्कान्दिशीको भयद्रुतः॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
संयत¦ mfn. (-तः-ता-तं)
1. Checked, restrained, constrained, suppressed.
2. Bound, confined, fettered, imprisoned. E. सम् before यम् to res- train, aff. क्त |
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
संयत [saṃyata], p. p.
Restrained, curbed, subdued.
Tied up, bound together.
Fettered.
Captive, imprisoned, a prisoner; न संयतस्तस्य बभूव रक्षितुः R.3.2.
Ready.
Arranged; see यम् with सम्.
तः One who has restrained his passions, an ascetic.
N. of Śiva.-Comp. -अक्ष a. one whose eyes are closed. -अञ्जलि a. one who has folded his hands in supplication. -आत्मन् a. self-subdued, self-controlled; ऋषयः संयतात्मानः फलमूला- निलाशनाः Ms.11.236. -आहारः a. temperate in eating.-उपस्कर a. one who has a well-regulated house, whose house-furniture is kept in good order. -चेतस्, -मनस् a. controlled in mind. -प्राण a. one whose breath is suppressed. -मैथुन a. one who abstains from sexual intercourse. -वस्त्र a. having the clothes fastened.-वाच् a. silent, taciturn, one who has held his tongue.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
संयत/ सं-यत mfn. held together , held in , held fast etc.
संयत/ सं-यत mfn. self-contained , self-controlled with regard to( loc. instr. , or comp. ) Gaut. MBh. etc.
संयत/ सं-यत mfn. tied together , bound up , fettered , confined , imprisoned , captive Mn. MBh. etc.
संयत/ सं-यत mfn. shut up , closed ( opp. to व्य्-आत्त) AV.
संयत/ सं-यत mfn. kept in order(See. comp. )
संयत/ सं-यत mfn. suppressed , subdued MBh.
संयत/ सं-यत mfn. = उद्यत, prepared , ready to( inf. ) Hariv.
संयत/ सं-यत m. " one who controls himself " , N. of शिवMBh.