सौदामनी

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

सौदामनी, स्त्री, (सुदामा मेघः पर्व्वतो वा । तेन “एकदिक् । तेनैकदिक् ।” ४ । ३ । ११२ ॥ इति अण्) विद्युत् । इत्यमरः । ३ । १ । ९ ॥ (सुदामा ऐरावतस्तस्य स्त्री सौदामनी पत्न्या- मीप् वृद्धिश्च मनीषादित्वात् । श्वेतद्विपः सुदामा चेति ऐरावतपर्य्याये त्रिकाण्डशेषः ॥ “खेऽभ्रं जगाम काञ्चन- सरसमसौदामनीलताधामास्तम् । कुवलयमयमिव सरजः सरसमसौदामनीलताधामास्तम् ॥” इति हरिप्रबोधयमकात् सौदामिनीत्यपपाठ इति मुकुटः । इति भरतः ॥ * ॥ यथा, महा- भारते । १ । १७२ । ४२ । “ततो लालप्यमानस्य पार्थिवस्यायतेक्षणा । सौनामनीव चाब्भ्रेषु तत्रैवान्तरधीयत ॥”) अप्सरोभेदः । विद्युद्भेदः । इति मेदिनी । (यथा, भागवते । १ । ६ । २८ । “एवं कष्णमतेर्ब्रह्मन्नासक्तस्यामलात्मनः । कालः प्रादुरभूत् कार्लेतडित् सौदामनी यथा ॥” सुदामा माला तत्र भवा सौदामनी माला- कारा इत्यर्थः । सुदामा पर्व्वतः तेनैकदिगिति सूत्रेण्ण अण् स्फटिकमयपर्व्वतप्रान्तभागभवा हि विद्युदतिस्फुटा भवति । इतितट्टीकायां श्रीधर- स्वामी ॥)

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

सौदामनी¦ स्त्री सुदामा पर्वतभेदस्तेनैका दिक् तत्प्रान्त-मवत्वात् अण।

१ विद्युति अमरः। सा हि स्फटिक-मयस्य सदाम्रः पर्वतस्यैकदेशे जाता।

२ अपसरोभेदे चहेमच॰। सुदामा ऐरावतगजस्तस्य पत्नी ङीप्।

३ ऐरा-[Page5338-b+ 38] वतयोसिति शब्दर॰। तत्र ङीपि अतोऽल्लोपे सौदा-म्नोत्यपि शब्दर॰।

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

सौदामनी¦ f. (-नी)
1. Lightning.
2. A courtezan of INDRA'S heaven.
3. Part of the S4uda4man mountain. E. See the next.

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

सौदामनी [saudāmanī] सौदामिनी [saudāminī] सौदाम्नी [saudāmnī], सौदामिनी सौदाम्नी 1 Lightning; सौदामन्या कनकनिकषस्निग्धया दर्शयोर्वीम् Me.39; सौदामिनीव जलदोदरसंधिलीना Mk.1.35; Māl.8.14.

The female of Indra's elephant.

A kind of lightning (forked one); काञ्चनाभं नभश्चक्रे विद्युत्सौदामिनी यथा Rām.7.32.56; Bhāg.1.6.28.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

सौदामनी f. (fr. सु-दामन्, " इन्द्र" or " a cloud ") lightning or a partic. kind of -llightning

सौदामनी f. perhaps forked -llightning( विद्युत् सौदामनी यथा, " after the manner of -fforked -llightning ") MBh. Ka1v. etc.

सौदामनी f. N. of a daughter of कश्यपand विनताVP.

सौदामनी f. of a यक्षिणीKatha1s.

सौदामनी f. of a daughter of the गन्धर्वहाहाib.

सौदामनी f. of an अप्सरस्Ba1lar.

सौदामनी f. of a sorceress Ma1lati1m.

सौदामनी f. of part of the सु-दामन्mountain( accord. to some).