स्खल्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
स्खल्¦ r. 1st cl. (स्खलति)
1. To move, to go.
2. To slip, to stumble or fall.
3. To gather, to collect.
4. To totter, to waver.
5. To fall or deviate from the right course.
6. To err, to blunder.
7. To stammer, to falter, to lisp.
8. To drip, to trickle.
9. To disappear. With प्र, To jolt, to jostle.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
स्खल् [skhal], 1 P. (स्खलति, स्खलित)
To stumble, tumble, fall down, slip, trip; स्खलति चरणं भूमौ न्यस्तं न चार्द्रतमा मही Mk.9.13; Ku.5.24.
To totter, waver, shake, fluctuate.
To be disobeyed or violated (as an order); देवस्य शासनं पौरेषु कथं स्खलिष्यति Mu.3;3.24; R.18.43.
To fall or deviate from the right course; मन्मथेन परि- लुप्तमतीनां प्रायशः स्खलितमप्युपकारि Ki.9.37.
To be affected or excited; मात्सर्यरागोपहतात्मनां हि स्खलन्ति साधुष्वपि मानसानि Ki.3.53;13.6.
To err, blunder, commit mistakes; स्खलतो हि करालम्बः सुहृत्सचिवचेष्टितम् H.3.127 (where it has sense 1 also).
To stammer, lisp, falter; वदनकमलकं शिशोः स्मरामि स्खलदसमञ्जसमञ्जुजल्पितं ते U.4.4; R.9.76; Ku.5.56.
To fail, have no effect; राघवः स्खलितवीर्यमात्मनि R.11.83.
To drop, drip, trickle; विपङ्क- तीरस्खलितोर्मिसंहतिः Ki.8.27.
To go, move.
To disappear.
To collect, gather. -Caus. (स्खलयति-ते)
To cause to stumble or trip.
To cause to err or blunder, cause to falter or stammer; वचनानि स्खलयन् पदे पदे Ku.4.12; स्खलयति वचनं ते संश्रयत्यङ्गमङ्गम् Māl.3.8.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
स्खल् cl.1 P. ( Dha1tup. xv , 37 ) स्खलति(rarely ते; pf. चस्खाल, चस्खलुःMBh. etc. ; fut. स्खलिता, लिष्यतिGr. ; aor. अस्खालीत्ib. ; inf. स्खलितुम्ib. ) , to stumble , trip , totter , waver , fluctuate (with न, " not to waver , remain steadfast , prevail ") MBh. Ka1v. etc. ; to drop or slip down , trickle down MW. ; to stammer , falter (as speech) Ya1jn5. Ka1lid. BhP. ; to make mistakes , blunder , err , fail Ka1v. Car. Ra1jat. ; to gather , collect Dha1tup. ; to move MW. ; to disappear ib. : Caus. स्खालयति(or स्खालयतिDha1tup. xix , 59 ) , to cause to falter Kum. ; to stop , arrest BhP.