स्थित

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

स्थितः, त्रि, (स्था + क्तः ।) प्रतिज्ञातवान् । (यथा, हरिवंशे । २५५ । ९५ । “पक्षीन्द्रवचनं श्रुत्वा दानवेन्द्रोऽब्रवीदिदम् । स्थितोऽस्मि समये तस्य अनन्तस्य महात्मनः ॥”) ऊर्द्ध्वः । निश्चलः । इति मेदिनी ॥ (वर्त्तमानः । गतिनिवृत्तिविशिष्टः । यथा, रघुः । २ । ६ । “स्थितः स्थितामुच्चलितः प्रयातां निषेदुषीमासनबन्धधीरः । जलाभिलाषी जलमादधानां छायेव तां भूपतिरन्वगच्छत् ॥” * ॥ क्ली, स्था + भावे क्तः । अवस्थानम् । कुल- मर्य्यादा । यथा, रामायणे । २ । ३९ । २४ । “साध्वीनान्तु स्थितानान्तु शीले सत्ये श्रुते स्थिते स्त्रीणां पवित्रं परमं पतिरेको विशिष्यते ॥”)

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

स्थित¦ त्रि॰ स्था--क्त।

१ ऊर्द्ध्वस्थतया दण्डायमाने
“स्थितायांस्थानमाचरेः” रघुः।

२ निश्चले

३ प्रतिज्ञायुक्ते मेदि॰।

४ स्थितिशालिनि च।

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

स्थित¦ mfn. (-तः-ता-तं)
1. Steady, firm, immovable.
2. Stayed, stopped.
3. Determined, resolved, decreed, established.
4. Upright, virtu- ous, steady in conduct.
5. Agreed, engaged, contracted, promised.
6. Risen, got up.
7. Standing.
8. Being, situated, living, existing.
9. Being close, at hand, ready. n. (-तं) A word standing by itself. E. ष्ठा to stay or be, aff. क्त |

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

स्थित [sthita], p. p. [स्या-क्त]

Stood, remained, stayed.

Standing.

Standing up, risen; स्थितः स्थितामुच्चलितः प्रयाताः ... छायेव तां भूपतिरन्वगच्छत् R.2.6.

Staying, resting, living, being, existing, situated; धन्या केयं स्थिता ते शिरसि Mu.1.1; Me.7; oft. with gerunds merely as a copula; वेदान्तेषु यमाहुरेकपुरुषं व्याप्य स्थितं रोदसी V.1.1; Ś.1.1; Ku.1.1.

Happened, occurred; सुहृदः पश्य वसन्त किं स्थितम् Ku.4.27.

Stationed in, occupying, appointed to; अभिजनवतो भर्तुः श्लाध्ये स्थिता गृहिणीपदे Ś.4.18.

Acting up to, abiding by, conforming to; किमत्र चित्रं यदि कामसूर्भूर्वृत्ते स्थितस्याधिपतेः प्रजानाम् R.5.33; धर्मे स्थिताः (राजानः) Māl.1.25.

Stood still, stopped, desisted.

Fixed on, firmly attached to; ममात्र भावैकरसं मनः स्थितम् Ku.5.82.

Steady, firm; as in स्थितधी or स्थितप्रज्ञ q. v.

Determined, resolved; इति देहविमुक्तये स्थिताम् (रतिम्) Ku.4.39.

Established, decreed.

Steadfast in conduct, steady-minded.

Upright, virtuous.

Faithful to a promise or agreement.

Agreed, engaged, contracted.

Ready, being close or at hand.

तम् Standing by itself (as a word).

Stopping, standing still.

Manner of standing.

Perseverance on the right path. -Comp. -उपस्थितa. with and without the particle 'इति' (as a word).-धी a. firm-minded, steady-minded, cool. -पाठ्यम् recitation in Prākṛi&ta by a woman while standing.-प्रज्ञ a. firm in judgment or wisdom, free from any hallucination, contented; प्रजहाति यदा कामान् सर्वान् पार्थ मनोगतान् । आत्मन्येवात्मना तुष्टः स्थितप्रज्ञस्तदोच्यते Bg.2.55.-प्रेमन् m. a staunch or faithful friend. -लिङ्ग a. having the virile member erected. -संकेत, -संविद् a. keeping a promise.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

स्थित mfn. standing (as opp. to " going " , " sitting " , or " lying " ; परस्परं स्थितम्, " standing opposed to each other " ; स्थितं तेन, " it was stood by him " = " he waited ") Mn. MBh. etc.

स्थित mfn. standing firm( युद्धे, " in battle ") Hariv.

स्थित mfn. standing , staying , situated , resting or abiding or remaining in( loc. or comp. ; with उच्चा-वचेषु, " abiding in things high and low " ; with अनित्यम्, " not remaining permanently " , " staying only a short time ") Ka1tyS3r. Mn. MBh. etc.

स्थित mfn. being or remaining or keeping in any state or condition( loc. , instr. abl. comp. , or a noun in the same case , also ind.p. or adv. ; व्याप्य स्थितः, " he keeps continually pervading " S3ak. Vikr. ; उपविश्य स्थितः, " he remains sitting " Vikr. ; कथं स्थिता-सि, " how did you fare? " Vikr. Page1264,2 ; एवं स्थिते, " it being so " Pan5c. ; पुरः स्थिते, " it being imminent ") MBh. Ka1v. etc.

स्थित mfn. engaged in , occupied with , intent upon , engrossed by , devoted or addicted to( loc. or comp. ) , performing , protecting Mn. MBh. etc.

स्थित mfn. abiding by , conforming to , following( loc. ) ib.

स्थित mfn. being in office or charge Pan5cat. Ra1jat.

स्थित mfn. adhering to or keeping with( loc. ) Hariv.

स्थित mfn. lasting RPra1t.

स्थित mfn. firm , constant , invariable Katha1s.

स्थित mfn. settled , ascertained , decreed , established , generally accepted S3Br. etc.

स्थित mfn. fixed upon , determined S3ak.

स्थित mfn. firmly convinced or persuaded MBh. Subh.

स्थित mfn. firmly resolved to( inf. or loc. ) MBh. R. etc.

स्थित mfn. faithful to a promise or agreement L. : upright , virtuous L.

स्थित mfn. prepared for or to( dat. ) Ya1jn5. Kum.

स्थित mfn. being there , existing , present , close at hand , ready( स्थितो ह्य् एषः, " I myself am ready " ; अग्रजे स्थिते, " when the elder brother is there ") Mn. MBh. etc.

स्थित mfn. belonging to( gen. ) R.

स्थित mfn. turned or directed to , fixed upon( loc. or comp. ) VarBr2S. Sarvad.

स्थित mfn. resting or depending on( loc. ) MBh. R. etc.

स्थित mfn. leading or conducive to( dat. ) Pan5cat.

स्थित mfn. one who has desisted or ceased Pan5cad.

स्थित mfn. left over L.

स्थित mfn. (in Vedic gram.) not accompanied by इति(in the पद-पाठ) , standing alone( पदे स्थिते, " in the पदtext ") Pra1t.

स्थित n. standing still , stopping Bhartr2.

स्थित n. staying , remaining , abiding R.

स्थित n. manner of standing ib.

स्थित n. perseverance on the right path ib.

स्थित स्थितिetc. See. p.1264.

Purana index

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

--a son of Vasudeva and मदिरा. वा. ९६. १७०.