हव्य
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
हव्यम्, क्ली, (हूयते इति । हु + यत् ।) दैवान्नम् । इत्यमरः । २ । ७ । २४ ॥ (यथा, मनुः । ३ । ९७ । “नश्यन्ति हव्यकव्यानि नराणामविजानताम् । भस्मीभूतेषु विप्रेषु मोहाद्दत्तानि दातृभिः ॥”) हवनीयद्रव्यञ्च ॥
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
हव्य नपुं।
देवान्नम्
समानार्थक:हव्य
2।7।24।2।1
पृषदाज्यं सदध्याज्ये परमान्नं तु पायसम्. हव्यकव्ये दैवपित्र्ये अन्ने पात्रं स्रुवादिकम्.।
सम्बन्धि1 : यज्ञः
पदार्थ-विभागः : पक्वम्
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
हव्य¦ न॰ हु--कर्मणि यत्।
१ देवयोम्यान्ने अमरः।
२ हवनीय-द्रव्ये त्रि॰। भावे यत्।
३ होमे न॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
हव्य¦ mfn. (-व्यः-व्या-व्यं) Fit or proper to be offered in oblations. n. (-व्यं)
1. An offering to the gods, (opposed to कव्य।)
2. Ghee.
3. An oblation in general. E. हु to sacrifice, यत् aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
हव्य [havya], a. [हु-कर्मणि यत्] To be offered in oblations.
व्यम् Clarified butter.
An oblation or offering to the gods (opp. कव्य q. v.).
An oblation in general; ममेष्टं नित्यशो हव्यैर्मन्त्रैः संपूज्य पावकम् Rām.7.3. 12. -व्या A cow; इडे रन्ते हव्ये etc. ŚB. on MS.3.1. 49. -Comp. -आशः fire. -कव्यम् oblations to the gods and to the Manes, or spirits of deceased ancestors; हव्यकव्याभिवाह्याय सर्वस्यास्य च गुप्तये Ms.1.94;3.97,128;et seq. -पाकः an oblation cooked with butter and milk, or the pot in which it is cooked. -लेहिन्, -वाह्, -वाह, -वाहन m. 'the bearer of oblations', fire; तथा हि तोयौघविभिन्नसंहतिः स हव्यवाहः प्रययौ पराभवम् Ki.16.61; अथ संचिन्तयामास भगवान् हव्यवाहनः Mb.3.217.1.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
हव्य n. (for 2. See. col. 2) anything to be offered as an oblation , sacrificial gift or food (in later language often opp. , to कैव्यSee. ) RV. etc. etc.
हव्य mf( आ)n. (or हव्य)to be called or invoked RV. AV. VS.
हव्य m. N. of a son of मनुस्वायम्भुवHariv.
हव्य m. of a son of अत्रिVP.
Purana index
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
(I)--one of the ten sons of कर्दमा and Sva- yambhu and king of शाकद्वीप and had seven sons, Jalada, कुमार, सुकुमार, Manivaha, Kurumottara, मोदाल्ल and महाद्रुम्ग, the founders respectively of seven kingdoms bearing their names; these are demons of the शाकद्वीप. Br. II. ११. २३; १३. १०४; १४. 9-२१; वा. ३१. १८; ३३. 9, १६, २०; M. 9. 5.
(II)--a god of आद्य group. Br. II. ३६. ६९.
(III)--an आत्रेय. वा. २८. २०. [page३-760+ २५]
Vedic Rituals Hindi
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
हव्य न.
हवनीय वस्तु, जै.ब्रा. I.14।