हैमन

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

हैमनम्, क्ली, पुं, (हेमन्त एव इति । “सर्व्वत्राण् च तलोपश्च ।” ४ । ३ । २२ । इति स्वार्थे अण् तलोपश्च ।) हेमन्त ऋतुः । यथा । हेमन्त- हैमनावस्त्री । इति शब्दरत्नावली ॥ (हेम्न इदमित्यण् । न टिलोपः ।) स्वर्णजाते हिम- जाते च त्रि ॥ (हेमन्तभवे च त्रि । यथा, किरातार्ज्जुनीये । १७ । १२ । “उमापतिं पाण्डुसुतप्रणुन्नाः शिंलीमुखानव्यथयाम्बभूवुः । अभ्युत्थितस्याद्रिपतेर्नितम्ब- मर्कस्य पादा इव हैमनस्य ॥” ॥)

हैमनः, पुं, (हेमन्त एव अण् । तलोपश्च ।) मार्गशीर्षमासः । इति राजनिर्घण्टः ॥ (हेमन्ते जातः अण् तलोपश्च ।) हिमकालोद्भवषष्टिक- धान्यम् । अस्य गुणाः । “हैमनास्तु हिमा वृष्या मधुरा बद्धवर्च्चसः ।” इति राजवल्लभः ॥

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

हैमन¦ पु॰ हेमन्त एव हेमन्ते भवो वा अण् तलोपः।

१ हेमन्ते काले शब्दर॰।

२ तत्र जाते त्रि॰। हेभ्न इदमण्न टिलोपः। स्वर्णसम्बन्धिनि त्रि॰ स्त्रियां ङीष्।

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

हैमन¦ mfn. (-नः-नी-नं)
1. Cold, wintry.
2. Growing in winter.
3. Suitable to winter.
4. Made of gold. m. (-नः)
1. The month Ma4rgas4ir4rsha.
2. The winter season. E. हेमन्त winter, अण् aff., and the final optionally rejected.

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

हैमन [haimana], a. (-नी f.) [हेमन्त एव हेमन्ते भवो वा अण् तलोपः]

Wintry, cold; गजपतिद्वयसीरपि हैमनस्तुहिनयन् सरितः पृषतां पतिः Śi.6.55; Ki.17.12.

Pertaining to winter,i. e. long (as nights); प्रेम्णा मनःसु रजनीष्वपि हैमनीषु Śi. 6.77.

Growing in or suitable for winter; हैमनैर्निवसनैः सुमध्यमाः R.19.41.

Golden, made of gold.

नः The month Mārgaśīrṣa.

The winter season (= हेमन्त q. v.).

A kind of rice which grows in winter (षष्टिक).

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

हैमन mf( ई)n. relating or belonging or suitable to winter , winterly , wintry , cold AV. etc.

हैमन m. the month मार्गशीर्ष(November-December) L.

हैमन m. a kind of rice which grows in winter(= षष्टिक) L.

हैमन m. n. winter , cold L.

हैमन mfn. golden( v.l. हैमज) Bhpr.