कादम्ब
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कादम्बः, पुं, (कदम्बे समूहे भवः । कदम्ब + अण् ।) कलहंसः । वालि हा~स् इति भाषा । इत्यमरः । २ । ५ । २३ । (यथा रघुः । १३ । ५५ । “क्वचित् खगानां प्रियमानसानां कादम्बसंसर्गवतीव पङ्व्क्तिः” ॥) अस्य मांसस्य गुणाः । वायुरक्तपित्तनाशित्वम् । भेदकत्वम् । शुक्रकारित्वम् । शीतत्वञ्च । इति राजवल्लभः । (कदम्ब एव । स्वार्थे अण् ।) कदम्ब- वृक्षः । इत्यमरटीकायां भरतः ॥ (कदम्बस्येदमिति व्युत्पत्त्या अण् । कदम्वसम्बन्धिनि, त्रि । कदम्ब- कुसुमम् । यथा रघुः १३ । २७ । “गन्धश्च धाराहतपल्वलानां कादम्बमर्द्धोद्गतकेसरञ्च” ॥) वाणः । इति मेदिनी ॥
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कादम्ब पुं।
कलहंसः
समानार्थक:कादम्ब,कलहंस
2।5।23।1।1
कादम्बः कलहंसः स्यादुत्क्रोशकुररौ समौ। हंसास्तु श्वेतगरुतश्चक्राङ्गा मानसौकसः॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्येतरः, जन्तुः, पक्षी
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कादम्ब¦ पु॰ स्त्री सौ॰ कदि--णिच्--अम्बच्। (बालिहां स)
१ हंस-भेदे स्त्रियां जातित्वेऽपि संयोगोपधत्वान्न ङीष् किन्तु टाप्। तस्य च नीलवर्णत्वम्
“क्वचित् खगानां प्रियमानसानांकादम्बसंसर्गवतीव पङ्क्तिः” सितासितगङ्गायमुनासंगम-वर्णने रघुः। तद्व्या॰
“कादम्बसंसर्गवती नीलहंससंसृष्टा” मल्लि॰। सुश्रुते हंससारसेत्युपक्रमे कादम्बस्य प्लवत्वं संघ-चारित्वञ्चोक्त्वा
“रक्तपित्तहराः शीताः स्निग्धा वृष्या मरु-ज्जितः। सृष्टमूत्रपुरीषाश्च मधुरा रसपाकयोः” इति तेषांमांसगुणा उक्ताः।
२ इक्षौ पु॰ विश्वः।
३ वाणे मेदि॰।
“कादम्बानामेकपातैरसीव्यत्” माघः। कदम्बे समूहे भवःअण्।
५ समूहभवे त्रि॰। कदम्बस्येदम् अण्।
६ कदम्बसम्बन्धिनि त्रि॰
“कादम्बमर्द्धोद्गतकेशरञ्च” रघुः।
“कादम्बं नीपकुसुम” मिति मल्लि॰। वस्तुतः कदम्बशब्दस्यपुष्पपरत्वे कदम्बमित्येव ह्रस्वपाठः स्यात् दीर्घपाठे तुकदम्वानां कुसुमानां समूह इत्यर्थेऽण्। इति तस्यकदम्बसमूहपरतेति बोध्यम्। कदम्ब एव स्वार्थेऽण्।
७ कदम्बवृक्षे पु॰
“वेत्रकादम्बवल्वजकरम्भमहाकरम्भाःपञ्च पुष्पविषाणि” स्थावरविषकीर्त्तने सुश्रु॰। स्वार्थेकन् वाणे हारा॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कादम्ब¦ n. (-म्बं)
1. A tree, (Nauclea cadamba.)
2. A drake, or, accord- ing to some, a teal.
3. An arrow. f. (-म्बा) A plant, commonly Mundiri: see कदम्बपुष्प। E. अण् added to कदम्ब।
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कादम्बः [kādambḥ], [cf. Uṇ.4.83]
A kind of goose (कलहंस); क्वचित्खगानां प्रियमानसानां कादम्बसंसर्गवतीव भूमिः R.13.55; Ṛs.4.9.
An arrow; कादम्बानामेकपातैरसीव्यम् Śi.18.29; cf. कादम्बमार्गणशराः Ak.
A sugar-cane.
The Kadamba tree. -म्बम् Flower of the Kadamba tree; कादम्बमर्धोद्गतकेसरं च R.13.27.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कादम्ब m. ( Un2. iv , 84 ) a kind of goose with dark-grey wings( कल-हंस) MBh. R. Ragh. Sus3r.
कादम्ब m. an arrow L.
कादम्ब m. the plant Nauclea Cadamba L.
कादम्ब n. the flower of the Nauclea Cadamba Sus3r.