कृपाण
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृपाणः, पुं, (कृपां नुदति प्रेरयति दूरीकरोतीत्यर्थः । नुद प्रेरणे + अन्येभ्योऽपीति डः । पूर्ब्बपदादिति णत्वम् ।) खड्गः । इत्यमरः । २ । ८ । ८९ ॥ (यथा, कालिकापुराणे । “जघान दैत्यमतिरक्तलोचना कृपाणपाशाङ्कुशशूलपट्टिशैः” ॥)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृपाण पुं।
खड्गः
समानार्थक:खड्ग,निस्त्रिंश,चन्द्रहास,असि,रिष्टि,कौक्षेयक,मण्डलाग्र,करवाल,कृपाण,सायक
2।8।89।2।4
तूण्यां खड्गे तु निस्त्रिंशचन्द्रहासासिरिष्टयः। कौक्षेयको मण्डलाग्रः करवालः कृपाणवत्.।
अवयव : खड्गमुष्टिनिबन्धनम्,खड्गपिधानम्,खड्गफलम्
वृत्तिवान् : खड्गधारिः
वैशिष्ट्य : खड्गधारिः
: विष्णुखड्गः, ह्रस्वखड्गः
पदार्थ-विभागः : उपकरणम्,आयुधम्
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृपाण¦ पु॰ कृपां नुदति नुद--ड संज्ञायां णत्वम्।
१ खङ्गेअमरः। गौरा॰ ङीष्।
२ कर्त्तर्य्याम् स्त्री अमरः।
३ छुरिकायाम् स्त्री मेटि॰। स्वार्थे क। कृपाणक। खडगेपु॰टाप् अत इत्त्वम्। कृपाणिका छुरिकायां स्त्री हेमच॰
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृपाण¦ m. (-णः) A sword, a scymitar or sacrificial knife. f. (-णी)
1. A knife.
2. A shears or scissors.
3. A dagger. E. कृपा mercy, नुद् to destroy, ड aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृपाणः [kṛpāṇḥ], [कृपां नुदति नुद्-ड संज्ञायां णत्वम् Tv.]
A sword; स पातु वः कंसरिपोः कृपाणः Vikr.1.2; कृपणस्य कृपाणस्य च केवलमाकारतो भेदः Subhāṣ; Ks.53.87.
A knife.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृपाण m. ( Pa1n2. 7-2 , 18 Pat. )a sword Das3. Prab.
कृपाण m. a sacrificial knife W.
Vedic Rituals Hindi
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृपाण पु.
तलवार, खंजर, आप.श्रौ.सू. 18.1०.21.