स्वाप
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
स्वापः, पुं, (स्वप + घञ् ।) निद्रा । इत्यमरः । १ । ७ । ३६ ॥ (यथा, भागवते । ३ । २६ । २९ । “संशयोऽथ विपर्य्यासो निश्चयः स्मृतिरेव च । स्वाप इत्युच्यते बुद्धेर्लक्षणं वृत्तितः पृथक् ॥”) शयनम् । स्पर्शाज्ञता । अज्ञानम् । इति विश्व- मेदिन्यौ ॥ (विषयोऽस्य यथा, -- “सर्व्वर्त्तुषु दिवास्वापः प्रतिसिद्धोऽन्यत्र ग्रीष्मात् ॥” इति सुश्रुते शारीरस्थाने चतुर्लेंऽध्याये ॥)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
स्वाप पुं।
निद्रा
समानार्थक:निद्रा,शयन,स्वाप,स्वप्न,संवेश,तन्द्रा
1।7।36।2।3
विप्रलम्भो विसंवादो रिङ्गणं स्खलनं समे। स्यान्निद्रा शयनं स्वापः स्वप्नः संवेश इत्यपि॥
वैशिष्ट्य : निद्राशीलः
पदार्थ-विभागः : , क्रिया
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
स्वाप¦ पु॰ स्वप--घञ्। निद्रायाम् अमरः।
२ शयने
३ अज्ञाने
४ स्पर्शाज्ञतायां च मेदि॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
स्वाप¦ m. (-पः)
1. Sleep, sleeping.
2. Sleepiness, sloth.
3. Paralysis, palsy, loss of sensation.
4. Ignorance.
5. Dreaming, a dream.
6. Tem- porary and partial palsy from pressure on a nerve, numbness, the sleep of a limb, &c. E. ष्वप् to sleep, aff. घञ् |
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
स्वापः [svāpḥ], [स्वप्-घञ्]
Sleep, sleeping; स्वापहेतुरनुपाश्रितो$ न्यया रामबाहुरुपधानमेष ते U.1.37.
Dreaming, dream.
Sleepiness, sloth.
Paralysis, palsy, insensibility.
Temporary or partial loss of sensation from pressure on a nerve, numbness.
Comp. व्यसनम् Somnolency.
Lethargy.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
स्वाप m. sleeping , sleep Sus3r. Katha1s. BhP.
स्वाप m. dreaming , a dream Prab. BhP.
स्वाप m. sleepiness , sloth W.
स्वाप m. the sleep of a limb , numbness Sus3r.
स्वाप m. loss of sensation , ignorance L.
स्वाप etc. See. p. 1280 , col. 3.