भाविन्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भावी, [न्] त्रि, (भविष्यतीति । भू + “भुवश्च ।” उणा० ४ । ८ । इति इनिः । स च णिद्- भवति ।) भविष्यत्कालादिः । वर्त्तमानप्राग- भावप्रतियोग्युत्पत्तिकः । यथा, -- “वीरप्रतिपदा नाम तव भावी महोत्सवः ॥” इति कार्त्तिकशुक्लप्रतिपदमधिकृत्य बलिं प्रति भगवद्वाक्यम् । इति तिथ्यादितत्त्वम् ॥
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भाविन्¦ त्रि॰ भू--गम्या॰ भविष्यति णिनि।
१ भविष्यत्पदार्थे
“भाविनि भूतवदुपचारः” न्यायः। स्त्रियां ङीप्। भावोरत्यादिभावः सात्त्विकभावो वाऽस्त्यस्य एकाक्षरकृदन्तत्वे-ऽपि बाहुल्यार्थे इनि ङीप्।
२ बहुभावाग्वितायांस्त्रियाम् भरतः
३ स्त्रीमात्रे राजनि॰।
४ गन्धर्वकन्याभेदेस्त्री मार्कपु॰
१२
८ तत्र भामिनीति पाठान्तरम्।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भाविन्¦ mfn. (-वी-विनी-वि) Future, what will be or what is about to be, proximately future. f. (-नी) A wanton woman. E. भू to be, Una4di aff. णिनि |
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भाविन् [bhāvin], [भू-भविष्यति णिनि]
Being, becoming; मृत्यभावि R.11.49.
To be or to come to pass in future, what will take place; लोकेन भावी पितुरेव तुल्यः R.18.38; प्रस्थानं ते कथमपि सखे लम्बमानस्य भावि Me.43.
Future; समतीतं च भवच्च भावि च R.8.78; प्रत्यक्षा इव यद्भावाः क्रियन्ते भूतभाविनः K. P.1; N.3.11.
Capable of taking place.
What must take place or is destined to happen, predestined; यदभावि न तद्भावि भावि चेन्न तदन्यथा H.1.
Noble, beautiful, illustrious.
Attached or devoted to; खाद्वै निवर्तन्ति न भाविनस्ते Mb.12.22.2.
Possessed of (at the end of comp.). -m. N. given to every vowel except अ and आ.
नी A handsome woman; Mb.1.6.9.
A noble or virtuous lady; अनेन धर्मः सविशेषमद्य मे त्रिवर्गसारः प्रतिभाति भाविनि Ku.5.38.
A wanton woman.
A particular musical composition.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भाविन् mfn. becoming , being , existing , wont to be (often ifc. ) RPra1t. Hariv. Ragh.
भाविन् mfn. about to be , future , imminent , predestined , inevitable (often used as fut. tense of भू) MBh. Ka1v. etc.
भाविन् mfn. as one ought to be , good , able , capable (in अ-भ्) Hariv.
भाविन् mfn. ( ifc. )being possessed of. MBh.
भाविन् mfn. attached to( e.g. हरि-भ्) Vop.
भाविन् mfn. manifesting , showing , Mallin.
भाविन् mfn. furthering , blessing Hcat. (See. लोक-भ्)
भाविन् mfn. worshipping ib.
भाविन् mfn. beautiful , illustrious MW.
भाविन् m. N. of every vowel except अand आ(prob. as " liable to become the corresponding semivowel ") VPra1t.
भाविन् m. N. of the शूद्रs in प्लक्ष-द्वीपVP.
भाविन् m. a wanton woman W.
भाविन् m. a partic. musical composition Sam2gi1t.
भाविन् m. N. of one of the मातृs attending on स्कन्दMBh.
भाविन् m. of the daughter of a गन्धर्वMa1rkP.