दम्य
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दम्यः, पुं, (दम्यते इति । दम + यत् ।) वत्स- तरः । स तु प्राप्तदमनकालो गौः । इत्यमरः । २ । ९ । ६२ ॥ अनड्वान् । इति राजनिर्घण्टः ॥ (यथा, महाभारते । १३ । ६६ । ४ । “शकटं दम्यसंयुक्तं दत्तं भवति चैव हि ॥”) दमनीये, त्रि ॥
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दम्य पुं।
स्पष्टतारुण्यवृषभः
समानार्थक:दम्य,वत्सतर
2।9।62।1।3
शकृत्करिस्तु वत्सस्याद्दम्यवत्सतरौ समौ। आर्षभ्यः षण्डतायोग्यः षण्डो गोपतिरिट्चरः॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्येतरः, जन्तुः, स्तनपायी
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दम्य¦ त्रि॰ दम--पवर्गान्तत्वात् यत्।
१ प्राप्तभारवहनयोग्यावस्थे[Page3470-b+ 38] वत्सतरे
२ अनडुहि च अमरः।
२ दमनीये
४ दमनार्हेत्रि॰।
“अप्राप्तदम्यावस्थः” प्रा॰ त॰।
“धुर्य्येण दम्यःसदृशं बिभर्त्ति” रघुः।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दम्य¦ mfn. (-म्यः-म्या-म्यं) To be subjected or tamed.
2. To be punished. m. (-म्यः) A steer, a young bullock. E. दम् to tame, यत् affix.
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दम्य [damya], a.
To be trained or tamed; of the age of training; दम्यस्येवार्वतो मुहुः Bhāg.11.2.21.
To be punished, punishable
म्यः A young bullock (requiring training and experience); नार्हति तातः पुङ्गव- धारितायां धुरि दम्यं नियोजयितुम् V.5; गुर्वी धुरं यो भुवनस्य पित्रा धुर्येण दम्यः सदृशं बिभर्ति R.6.78; Mu.3.3.
A steer that has to be tamed.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
दम्य mfn. tamable Mn. viii , 146 BhP. xi
दम्य m. a young bullock that has to be tamed MBh. xii f. Hariv. R. Ragh. Vikr.
दम्य mfn. being in a house , homely RV.