प्रवाह
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रवाहः, पुं, (प्र + वह् + भावे घञ् ।) प्रवृत्तिः । (यथा, भागवते । ७ । ९ । ८ । “सत्त्वैकतानगतयो वचसां प्रवाहैः ॥” जलस्रोतः । इति मेदिनी । हे, २१ ॥ (यथा, रघौ । ५ । ४६ । “पूर्ब्बं तदुत्पीडितवारिराशिः सरित्प्रवाहस्तटमुत्ससर्प ॥”) व्यवहारः । इति विश्वः ॥ प्रकृष्टाश्वः । इति नानार्थरत्नमाला ॥ (पुरीषादेर्निगमः । यथा, सुश्रुते उत्तरतन्त्रे । ४० अध्याये । “प्रवाहेण गुदभ्रंशे मूत्राघाते कटिग्रहे । मधुराम्लशृतं तैलं सर्पिर्वाप्यनुबासनम् ॥”)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रवाह पुं।
अविच्छेदेन_जलादिप्रवृत्तिः
समानार्थक:प्रवाह,प्रवृत्ति,वेग
3।2।18।1।1
प्रवाहस्तु प्रवृत्तिः स्यात्प्रवहो गमनं बहिः। वियामो वियमो यामो यमः संयामसंयमौ॥
: तडमध्यवर्तिप्रवाहः, निर्गतजलप्रवाहः
पदार्थ-विभागः : , क्रिया
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रवाह¦ पु॰ प्र + वह--घञ्।
१ प्रवृत्तौ
२ जलादिस्रोतसि मेदि॰
२ व्यवहारे विश्वः
४ उत्तमाश्वे नानार्थरत्ना॰।
५ स-न्ततौ कालेन देशेन वा विच्छेदाभावे
“प्रवाहरूपेणानादि”
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रवाह¦ m. (-हः)
1. Stream, flow, continuous passage.
2. Uninterrupted series, continuity.
3. Moving onwards like a stream, course of events.
4. Action, occupation, active life.
5. A pond.
6. A swift horse. f. (-ही) Sand. E. प्र continually, वह् to bear, aff. घञ् |
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रवाहः [pravāhḥ], 1 Flowing or streaming forth.
A stream, course, current; प्रवाहस्ते वारां श्रियमयमपारां दिशतु नः G. L.2; R.5.46;13.1,48; Ku.1.54; Me.48.
Flow, running water.
Continuous flow, unbroken succession, continuity.
Course of events (rolling onward like a stream).
Activity, active occupation.
A pond, lake.
Course or direction towards.
An excellent horse. (प्रवाहेमूत्रितम् means (lit.) making water in a stream; (fig.) doing a useless action).
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रवाह/ प्र-वाह mf. ( ifc. f( आ). )a stream , river , current , running water(636864 हे-मूत्रितn. " making water in a river " , doing a useless action Pa1n2. 2-1, 47 Sch. )
प्रवाह/ प्र-वाह m. met. = continuous flow or passage , unbroken series or succession , continuity S3Br. etc.
प्रवाह/ प्र-वाह m. continuous use or employment S3am2k.
प्रवाह/ प्र-वाह m. -ccontinuous train of thought Sarvad.
प्रवाह/ प्र-वाह m. N. of ch. in सद्-उक्ति-कर्णामृत
प्रवाह/ प्र-वाह m. flowing or streaming forth L. (See. -वह)
प्रवाह/ प्र-वाह m. course of action , activity L.
प्रवाह/ प्र-वाह m. course or direction towards W.
प्रवाह/ प्र-वाह m. a pond , lake ib.
प्रवाह/ प्र-वाह m. a beautiful horse L.
प्रवाह/ प्र-वाह m. N. of one of the attendants of स्कन्दMBh.
प्रवाह/ प्र-वाह m. ( pl. )N. of a people VP.
प्रवाह/ प्र-वाह etc. See. प्र-वह्.
Purana Encyclopedia
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Pravāha : m. (pl.): Name of a Janapada.
Listed by Saṁjaya among the northern Janapadas (also called Deśas 6. 10. 68) of Bhāratavarṣa (ata ūrdhvaṁ janapadān nibodha) 6. 10. 37, 5; (vānarāsyāḥ pravāhāś ca) 6. 10. 43.
_______________________________
*4th word in right half of page p792_mci (+offset) in original book.
previous page p791_mci .......... next page p793_mci
Mahabharata Cultural Index
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Pravāha : m. (pl.): Name of a Janapada.
Listed by Saṁjaya among the northern Janapadas (also called Deśas 6. 10. 68) of Bhāratavarṣa (ata ūrdhvaṁ janapadān nibodha) 6. 10. 37, 5; (vānarāsyāḥ pravāhāś ca) 6. 10. 43.
_______________________________
*4th word in right half of page p792_mci (+offset) in original book.
previous page p791_mci .......... next page p793_mci