कृष्णपक्ष
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृष्णपक्षः, पुं, (कृष्णस्तमसावृतश्चन्द्रक्षयात्मकः पक्षः ।) असितपक्षः । स तु प्रतिपदाद्यमावास्या- न्तानि पञ्चदश दिनानि । यथा, तिथ्यादितत्त्वम् ॥ “तत्र पक्षावुभौ मासे शुक्लकृष्णौ क्रमेण हि । चन्द्रवृद्धिकरः शुक्लः कृष्णश्चन्द्रक्षयात्मकः ॥ पक्षत्याद्यास्तु तिथयः क्रमात् पञ्चदश स्मृताः । दर्शान्ताः कृष्णपक्षे ताः पूर्णिमान्ताश्च शुक्लके” ॥
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृष्णपक्ष¦ पु॰ कर्म्म॰। चन्द्रस्य कलाह्रासकरे प्रतिपदादि-दर्शान्ते पञ्चदशतिथ्यात्मके काले। तत्र (चान्द्रे) पक्षावुभौ मासे शुक्लकृष्णौ क्रमेण हि। चन्द्रवृद्धिकरः शुक्लःकृष्णश्चन्द्रक्षयात्मकः। पक्षत्याद्यास्तु तिथयः क्रमात् पञ्च-दश स्मृताः। दर्शात्ताः कृष्णपक्षे ताः पूर्ण्णिमान्ताश्च शु-क्लके” ति॰ त॰ षट्त्रिंशन्मतम्।
“रावणेन हृता सीताकृष्णपक्षे सिताष्टमी” महाना॰
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृष्णपक्ष¦ m. (-क्षः) The dark half of a month, the fifteen days during which the moon is in the wane. E. कृष्ण dark, and पक्ष fortnight or half month.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृष्णपक्ष/ कृष्ण--पक्ष m. the dark half of a month (fifteen days during which the moon is on the wane , time from full to new moon) Ka1tyS3r. xv A1s3vGr2. iv , 5 Mn. Ya1jn5. etc.
कृष्णपक्ष/ कृष्ण--पक्ष m. " standing on the side of कृष्ण" , N. of अर्जुनL.
Purana index
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
(I)--the day for the पितृस्. वा. ५२. ३७; ५७. 9; ८३. ८०.
(II)--a शक्ति। Br. IV. ३२. १५.
Vedic Rituals Hindi
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कृष्णपक्ष पु.
महीने का अंधेरा पाख, का.श्रौ.सू. 15.1.16 (राजसूय)। कृष्णमण्डल (कृष्णं मण्डलं यस्य) वि. काली पुतलियों वाला ला.श्रौ.सू. 9.9.4.