आवरण
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आवरणम्, क्ली, (आङ् + वृ + ल्युट् ।) फलकं । इति हेमचन्द्रः ॥ ढाल इति भाषा । आच्छादनं । ढाका इति भाषा ॥ (यथा महाभारते, आदिपर्ब्बणि । “विचित्राणि च वासांसि प्रावारावरणानि च” । “सूर्य्ये तपत्यावरणाय दृष्टेः कल्पेत लोकस्य कथं तमिस्रा” । इति रघुः । ५ । १३ । मनुः । ३ । १६३ । “स्रीतसां भेदको यश्च तेषाञ्चावरण रतः” ॥)
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आवरण¦ न॰ आव्रियते देहः चैतन्यं वाऽनेन आ + वृ--करणेल्युट्। (ढाल)
१ चर्म्मफलके। वेदान्तिमतसिद्धेचैतन्यावरणे
२ अज्ञाने आवरणशक्तिशब्दे विवृतिः।
३ आच्छादनसाधनमात्रे
“तमश्रु नेत्रावरणं प्रमृज्य” रघुः
“स्फुटमिवावरणं हिममारुतैः” माघः
“लब्धान्तरासावरणेऽपि गेहे” रघुः पुरादिषु आच्छादनसाधने
४ प्राची-रादौ च यथा काश्यां सप्तावरणानि। वेडा)
५ वेष्टनेभावे ल्युट्।
६ आवृतौ”
“हृदयावरणं नित्यं कुर्य्याच्च मित्रमध्यगः” सुश्रु॰।
“स्रोतसां भेदकोयश्च तेषां चावरणेरतः” मनुः।
“सूर्य्ये तपत्यावरणाय दृष्टेः”
“तस्य सावरणदृष्टिसम्भवः” रघुः
“नलिनीदलकल्पितं स्तनावरणम्” शकु॰
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आवरण¦ n. (-णं)
1. Covering.
2. A covering, a garment.
3. A shield.
4. An outer bar or fence, a wall.
5. An obstruction.
6. Mental blindness. E. आङ् before वृ to skreen, ल्युट् aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आवरण [āvaraṇa], a. Covering, hiding, obscuring, obstructing; नेत्रावरणमश्रु R.14.71.
णम् Covering, concealing, hiding, obscuring; सूर्ये तपत्यावरणाय दृष्टेः कल्पेत लोकस्य कथं तमिस्रा R.5.13,19.46,19.16.
Shutting, enclosing, fencing.
A covering, anything that covers or protects &c.; हस्तौ स्वौ नयति स्तनावरणताम् M.4. 14; Ś.3.21; (fig.) protection, defence; शीलमावरणं स्त्रियाः Rām.; चरित्रावरणाः स्त्रियः Chāṇ.76.
Obstruction, interruption, restraint (of bashfulness &c.); कालेनावरणात्ययात् U.1.39.
An enclosure, fence, surrounding wall; लब्धान्तरा सावरणे$पि गेहे R.16.7; Ki.5.25.
A bolt, latch.
A shield.
An armour; आक्षिप्तचापावरणेषु जालानि Ki.17.59.
(in phil.) mental blindness (Jaina). -Comp. -शक्तिः mental ignorance (which veils the real nature of things).
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आवरण/ आ-वरण mfn. covering , hiding , concealing Ragh.
आवरण/ आ-वरण n. the act of covering , concealing , hiding Sus3r. Ragh.
आवरण/ आ-वरण n. shutting , enclosing
आवरण/ आ-वरण n. an obstruction , interruption Mn. Sus3r. Ragh.
आवरण/ आ-वरण n. a covering , garment , cloth MBh. Kir. S3ak. Ragh.
आवरण/ आ-वरण n. anything that protects , an outer bar or fence
आवरण/ आ-वरण n. a wall
आवरण/ आ-वरण n. a shield
आवरण/ आ-वरण n. a bolt , lock MBh. R. Ragh. etc.
आवरण/ आ-वरण n. (in phil. ) mental blindness Jain.
Purana index
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--a son of Bharata and पाञ्चजनी. भा. V. 7. 3.
Purana Encyclopedia
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ĀVARAṆA : A King of Viśvakarmā's dynasty.
Genealogy. From Viṣṇu were born in the following order: Brahmā-Dharma-Prabhāsa-Viśvakarmā-Priya- vrata-Āgnīdhra-Nābhi-Ṛṣabha-Bharata-Āvaraṇa.
Bharata married the world-beauty, Pañcajanī. Five children, Sumati, Rāṣṭrabhṛt, Sudarśana, Āvaraṇa, and Dhūmraketu were born to her. (Bhāgavata, Daśama Skandha).
_______________________________
*6th word in right half of page 95 (+offset) in original book.