क्षोणी
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
क्षोणी, स्त्री, (क्षै + बाहुलकात् डोनिः वा ङीप् ।) पृथिवी । इति शब्दरत्ना- वली ॥ अमरटीका च ॥ (यथा, ऋग्वेदे १ । ५४ । १ । “अक्रन्दयो नद्योऽरोरुवद्बना कथा न क्षोणी- भिर्यसा समारत ॥”)
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
क्षोणी f. ( nom. sg. also णीस्nom. pl. णीस्, once णयस्RV. x , 22 , 9 )a multitude of men , people (as opposed to the chief) RV.
क्षोणी f. the earth R. i , 42 , 23 BhP. v , 18 , 28 and viii , 6 , 2
क्षोणी f. Ved. nom. du. " the two sets of people " i.e. the inhabitants of heaven and earth [" heaven and earth " Naigh. iii , 30 ] RV. ii , 16 , 3 ; viii , 7 , 22 ; 52 , 10 ; 99 , 6.
क्षोणी (f. of णSee. )
Vedic Index of Names and Subjects
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Kṣoṇī.--This word, when used in the plural, denotes, according to the St. Petersburg Dictionary and Ludwig,[१] in several passages of the Rigveda,[२] the free retainers of the king. Geldner[३] at one time thought it referred to the wives of the king, pointing to polygamy; but later[४] he concluded that it means certain divine wives.