गव्यूति
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गव्यूतिः, स्त्री, पुं, (गोर्यूतिः । “गोर्यूतौ छन्दस्युप- संख्यानम् ।” “अध्वपरिमाणे च ।” ६ । १ । ७९ । इत्यस्य वार्त्तिं इति अव् ।) द्बिसहस्र- धनुः । इति शब्दार्णवः ॥ क्रोशद्बयम् । (यथा, राजतरङ्गिण्याम् । ३ । ४०९ । “गव्यूतिमात्रमासन्ने देवीधामनि धैर्य्यवान् । धुन्वन् कराभ्यां मधुपान् धावति स्म स धीरधीः ॥”) तत् पर्य्यायः । क्रोशयुगम् २ । इत्यमरः । २ । १ । १८ ॥ गव्यूतम् ३ गोरुतम् ४ गोतमम् ५ । इति भरतधृतवाचस्पतिः ॥ गव्या ६ । इति हेम- चन्द्रः । ३ । ५५२ ॥
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गव्यूति स्त्री।
कोशयुगपरिमितमार्गः
समानार्थक:गव्यूति,क्रोशयुग
2।1।18।1।1
गव्यूतिः स्त्री क्रोशयुगं नल्वः किष्कुचतुःशतम्. घण्टापथः संसरणं तत्पुरस्योपनिष्करम्.।
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, अचलनिर्जीवः, स्थानम्, मानवनिर्मितिः
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गव्यूति¦ स्त्री गोर्यूतिः
“गोर्यूतौ” पा॰ अव्। द्विसहस्रधनु-र्मिते
१ क्रोशं हेमच॰।
२ क्रोशद्वये अमरः।
“गव्यागव्यूतगव्यूती इति दीर्घपाठदर्शनात् शब्दकल्प॰ दीर्घा-न्तगव्यूतिशब्दकल्पनं प्रामादिकम् तत्र गव्यूतगव्यूतीइत्यस्य द्विवचनान्ततया दीर्घान्तशब्दत्वाभावात् किञ्चयूतिरित्यस्य क्तिन्नतया निपातनात्
“कृदिकारादक्तिनः” पा॰ अक्तिन्नन्तस्यैव ङीपो विधानेन ततो ङीपोऽप्रसक्तिः।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गव्यूति¦ mf. (-तिः) A measure of two Kos, a league measured by 2000 Dands or fathoms. E. गो the earth, यु to join, क्तिन् affix, deriv. irr.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गव्यूति/ गव्--यूति f. ( गव्-)( Pa1n2. 6-1 , 79 Va1rtt.2 f. )a pasture , piece of pasture land , district , place of residence RV. AV. TS. ii (See. अ-, उरु-, दूरे-, परो-, स्वस्ति-)
गव्यूति/ गव्--यूति f. a measure of length (= 4000 दण्डs or 2 क्रोशs) Ta1n2d2yaBr. xvi , 13 , 12 MBh. R. BhP. Ra1jat.
गव्यूति/ गव्-यूति See. ib.
Purana index
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--२००० dhanus. भा. V. २९. १९: Br. I. 7. १००: वा. 8. १०६: १०१. १२६.
Vedic Index of Names and Subjects
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Gavyūti in the Rigveda[१] means, according to Roth,[२] grass land for the pasturing of cattle, in which sense Gavya is also found.[३] Thence it derives the sense of a measure of distance found in the Pañcaviṃśa Brāhmaṇa.[४] Geldner, on the other hand, takes the original meaning to be ‘road,’ real[५] or metaphorical,[६] thence a measure of distance,[७] and finally ‘land.’[८](** 5) Vedische Studien, 2, 290, 291.
- ↑ i. 25, 16;
iii. 62, 16;
v. 66, 3;
vii. 77, 4, etc. - ↑ St. Petersburg Dictionary, s.v.
- ↑ Aitareya Brāhmaṇa, iv. 28;
St. Petersburg Dictionary, s.v. 3b. - ↑ Pañcaviṃśa Brāhmaṇa, xvi. 13, 12.
- ↑ Rv. i. 25, 16.
- ↑ Rv. vi. 47, 20;
x. 14, 2. - ↑ Rv. viii. 60, 20, and n. 4.
- ↑ Rv. iii. 62, 16;
vii. 62, 5;
65, 4;
viii. 5, 6.