गोरस
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गोरसः, पुं, (गवां रसः ।) दुग्धम् । दधि । तक्रम् । इति हेमचन्द्रः । ३ । ७२ ॥ (यथा, गोः रामा- यणे । ३ । २२ । ७ । “प्राप्तकामा जनपदाः सम्पन्नयवगोरसाः । विचरन्ति महीपाला यात्रार्थं विजिगीषवः ॥” “विषदा गुरवो रूक्षा ग्राहिणस्तक्रपिण्डकाः । गोरसानामयं वर्गो नवमः परिकीर्त्तितः ॥” इति चरके सूत्रस्थाने २७ अध्याये ॥)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गोरस पुं।
दण्डमथितगोरसमात्रम्
समानार्थक:दण्डाहत,कालशेय,अरिष्ट,गोरस
2।9।53।1।4
दण्डाहतं कालशेयमरिष्टमपि गोरसः। तक्रं ह्युदश्विन्मथितं पादाम्ब्वर्धाम्बु निर्जलम्.।
: पादांशजलघोलः, अर्धांशजलघोलः, वस्त्रनिःसृतदधिजलम्
पदार्थ-विभागः : पक्वम्
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गोरस¦ पु॰
६ त॰।
१ गोर्दुग्धे
२ दध्नि
३ तक्रे च हेम॰।
“आ-[Page2718-a+ 38] द्यानां मांसपरमं मध्यानां गोरसोत्तरम्। तैलोत्तरंदरिद्राणां भोजनं भरतर्षभ!” भा॰ उ॰
३३ अ॰।
“शालाःशालीक्षुगोरसैः” भा॰ आश्व॰
८५ अ॰। गोरसानुप-भुञ्जान उपभोगांश्च भारत!”। भा॰ व॰
२३
९ अ॰।
“अन्नं प्रर्य्युषितं भोज्यं स्नेहाक्तं चिरसंस्थितम्। अस्नेहा अपि गोधूमयवगोरसविक्रियाः” याज्ञ॰अस्नेहस्य चिरस्थितस्य तद्विकारस्य भोज्यतामाह।
“हरिद्रा गोरसो धान्यं पुनः पाकेन शुध्यति” स्मृतिः।
४ वाक्यरसे च
“कोरसो गोरसं विना” उद्भटः।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गोरस¦ mn. (-सः-सं)
1. Milk.
2. Curdled or caogulated milk.
3. Butter- milk. E. गो a cow, and रस juice.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गोरस/ गो--रस m. cow-milk MBh. R. Ya1jn5. i Sus3r. VarBr2S.
गोरस/ गो--रस m. milk Car. i , 27
गोरस/ गो--रस m. buttermilk L.
गोरस/ गो--रस m. curdled milk L.