जनितृ
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जनिता [ऋ] पुं, (जनयतीति । जन + णिच् + तृच् । “जनिता मन्त्रे ।” ६ । ४ । ५३ । इति निपातनात् णिलोपः ।) पिता । इति शब्द- रत्नावली ॥ (यथा, ऋग्वेदे । १ । १२९ । ११ । “अधा हि त्वा जनिता जीजनद्बसो रक्षोहणं त्वा जीजनद्बसो ॥” क्वचित् लौकिकेऽपि दृश्यते । यथा, पञ्चतन्ते । १ । ९ । “अर्थार्थी जीवलोकोऽयं श्मशानमपि सेवते । जनितारमपि त्यक्त्रा निःस्वं गच्छति दूरतः ॥”)
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जनितृ¦ पु॰ जन--अन्तर्भूतण्यर्थे तृच्।
१ पितरि शब्दरत्ना॰।
२ मातरि स्त्री ङीप् शब्दच॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जनितृ¦ m. (-ता) A father. f. (-त्री) A mother. E. जन् to be born, (from whom) अन्तर्भूतण्यर्थे तृच् affix; and इट् inserted. पितरि मातरि च |
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जनितृ [janitṛ], m. A father; यस्य हेतोर्जनितारं समेष्ये Mb.3. 134.25.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
जनितृ or (along with जजान4 times)
जनितृ/ जन् m. ( Pa1n2. 6-4 , 53 ) a progenitor , father , ? , ? ( Lat. ) गेनितोर्RV. VS. AV. ChUp. S3vetUp. Pan5cat.
Vedic Index of Names and Subjects
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Janitṛ[१] and Janitrī[२] are frequent words, in the Rigveda and later, for ‘father’ and ‘mother’ regarded as the ‘begetter’ and the ‘bearer’ respectively of the child. See Pitṛ, Mātṛ.