नह्

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

नह् [nah], 4 U. (नह्यति-ते, नद्ध; desid. निनत्सति-ते)

To tie, bind, bind on or round or together, gird, round; शैलेयनद्धानि शिलातलानि Ku.1.56; R.4.57;16.41.

To put on (oneself), to dress, arm oneself (Ātm.) -Caus. To cause to put on. -With अप to untie. -अपि (अपि being often changed to पि)

to fasten, grid round, bind; अतिपिनद्धेन वल्कलेन Ś.1; मन्दारमाला हरिणा पिनद्धा Ś.7.2.

to put on, wear; कवचं पिनह्य Bk.3.47.

to cover, envelop; कुसुममिव पिनद्धं पाण्डुपत्रोदरेण Ś.1.19.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

नह् cl.4 P. A1. ( Dha1tup. xxvi , 57 ) नह्यति, ते( Pot. -नहेत्MBh. ; नह्युर्AitBr. ; p. A1. नह्यमान[also with pass. meaning] RV. etc. ; pf. ननाह, नेहे; fut. नत्स्यति, नद्धाSiddh. [ cf. Pa1n2. 8-2 , 34 ] ; aor. , अनात्सीत्, Bhst2t2. ; अनद्धVop. ; ind.p. नद्ध्वाGr. ; -नह्यBr. etc. ; inf. -नद्धुम्Ka1v. )to bind , tie , fasten , bind on or round or together; ( A1. )to put on (as armour etc. ) , arm one's self. RV. etc. etc. : Pass. नह्यते, p. ह्यमान(See. above ) : Caus. नाहयति( aor. अनीनहत्Gr. )to cause to bind together BhavP. : Desid. निनत्सति, तेGr. : Intens. नानह्यते, नानद्धि. ib. [Prob. for नघ्; cf. Lat. nectere , Germ. Nestel (?).]

नह् (only in नद्बिह्यस्RV. x , 60 , 6 ; but See. अक्षा-नह्)a bond , tie.

Vedic Index of Names and Subjects

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

Nah has been taken by Roth and Grassmann to be the stem, meaning ‘bond,’ of the dative form nadbhyas, which occurs once in the Rigveda, and which Sieg thinks means ‘sister's sons.’ But the sense of this dative is probably rather ‘to the grandsons.’