पुरातन
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पुरातनः, पुं, (पुरा भवः । पुरा + ष्ट्युस्तुट् च ।) पुराणः । तद्वैदिकपर्य्यायः । प्रत्नम् १ प्रदिवः २ प्रवयाः ३ सनेमि ४ पूर्ब्बम् ५ अह्नाय ६ । इति षट्पुराणनामानि । इति वेदनिघण्टौ ३ अध्यायः ॥ (विष्णुः । यथा, महाभारते । १३ । १४९ । ६६ । “उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्यः पुरातनः ॥”)
पुरातनः, त्रि, (पुरा पूर्ब्बस्मिन् काले भवः । पुरा + “सायंचिरेति ।” ४ । ३ । २३ । इति ष्ट्युस्तुट् च ।) पूर्ब्बकालभवः । पुराण इति भाषा । तत्पर्य्यायः । पुराणः २ प्रतनः ३ प्रत्नः ४ चिर- न्तनः ५ । इत्यमरः । ३ । १ । ७७ ॥ चिरत्नः ६ । इति जटाधरः ॥ (यदुक्तं नीतिशास्त्रे । “नवं वस्त्रं नवं छत्रं नव्या स्त्री नूतनं गृहम् । सवत्र नूतनं शस्तं सेवकान्ने पुरातने ॥”)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पुरातन वि।
पुरातनः
समानार्थक:पुराण,प्रतन,प्रत्न,पुरातन,चिरन्तन
3।1।77।1।4
पुराणे प्रतनप्रत्नपुरातनचिरन्तनाः। प्रत्यग्रोऽभिनवो नव्यो नवीनो नूतनो नवः॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पुरातन¦ त्रि॰ पुराभवः पुरा + ट्यु--तुट् च।
१ पुराभवे अमरःस्त्रियां ङीप्।
२ विष्णौ पु॰
“ज्ञानगम्यः पुरातनः” विष्णुसं॰।
“कालेनापरिच्छिन्नत्वात पुराऽपि भवतीतिपुरातनः” भा॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पुरातन¦ mfn. (-नः-नी-नं)
1. Old, ancient.
2. Worn out. m. (-नः) An epithet of Vishn4u. E. पुरा old, ठ्य, aff., and तुट् augment.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पुरातन [purātana], a. (-नी f.)
Old, ancient; बहिर्विकारं प्रकृतेः परं विदुः पुरातनं त्वां पुरुषं पुराविदः Śi.12.6; स एवायं मया ते$द्य योगः प्रोक्तः पुरातनः Bg.4.3.
Aged, primeval; त्वां न वेद्मि पुरुषं पुरातनम् R.11.85; Ku.6.9.
Worn out, decayed.
नः An epithet of Viṣṇu.
(pl.) The ancients.
(नम्) An ancient story.
A Purāṇa.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पुरातन/ पुरा-तन mf( ई)n. belonging to the past , former , old , ancient(626031 नेind. formerly , in olden times) Mn. MBh. etc.
पुरातन/ पुरा-तन mf( ई)n. used-up , worn out Sus3r.
पुरातन/ पुरा-तन m. pl. the ancients Ra1jat.
पुरातन/ पुरा-तन n. an ancient story , old legend R.
पुरातन/ पुरा-तन n. a पुराणHcat.