प्राचीनावीत

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्राचीनावीतम्, क्ली, (प्राचीनं प्रदक्षिणं आवीयते स्मेति । आ + वी गत्यादौ + क्तः । यद्बा, प्राचीनं आवेतीति । “गत्यर्थेति ।” क्तः ।) श्राद्धादौ वामकरे बहिष्कृते सति दक्षिणस्कन्धा- र्पितयज्ञसूत्रम् । इत्यमरभरतौ । २ । ७ । ५० ॥ तथाहि कौर्म्मे उपविभागे १० अध्याये । “सव्यं बाहुं समुद्धृत्य दक्षिणे तु धृतं द्बिजाः । प्राचीनावीतमित्युक्तं पित्रे कर्म्मणि योजयेत् ॥”

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्राचीनावीत नपुं।

विपरीतधृतयज्ञोपवीतम्

समानार्थक:प्राचीनावीत

2।7।50।1।1

प्राचीनावीतमन्यस्मिन्निवीतं कण्ठलम्बितम्. अङ्गुल्यग्रे तीर्थं दैवं स्वल्पाङ्गुल्योर्मूले कायम्.।

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, अचलनिर्जीवः, अचलनिर्जीववस्तु

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्राचीनावीत¦ न॰
“सव्यं बाहुं समुद्धृत्य दक्षिणे तु द्वि-जातयः!। प्राचीनावीतमित्युक्तं पौत्र्ये कमणि योज-येत्” इत्युक्ते श्राद्धादौ कर्त्तव्ये वामकरे बहिष्कृते सतिदक्षिणस्कन्धार्पिते यज्ञसूत्रादौ।

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्राचीनावीत/ प्राचीना mfn. = ना-वीतिन्Gal.

प्राचीनावीत/ प्राचीना n. the wearing of the sacred cord over the right shoulder (as at a श्राद्ध) TS. La1t2y. S3a1n3khGr2.

Purana Encyclopedia

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

PRĀCĪNĀVĪTA : Wearing of an upper apparel or sacred thread by brahmins on the left shoulder and through the right arm-pit is called Upavīta and vice versa is called Prācīnāvīta. If it is worn as a necklace it is called Nivīta. (Chapter 2, Śloka 63, Manusmṛti).


_______________________________
*1st word in right half of page 593 (+offset) in original book.

Vedic Index of Names and Subjects

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

Prācīnāvīta denotes the wearing of the sacred thread of the Āryan over the right shoulder and under the left arm, Prācīnāvītin being the name for the man so wearing the thread. Tilak, however, thinks that these terms do not imply the wearing of a thread, but of a garment.