लाज

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

लाज, भर्त्सने । भर्गे । इति कविकल्पद्रुमः ॥ (भ्वा०-पर०-सक०-सेट् ।) लाजति ॥

लाज, इ भर्त्सने । भर्गे । इति कविकल्पद्रुमः ॥ (भ्वा०-पर०-सक०-सेट् ।) द्बौ द्बितीय- स्वरिणौ । लाजति । इ, लाञ्ज्यते । भर्त्सन एव कैश्चित् पठ्यते । भर्गो भर्ज्जनम् । इति दुर्गादासः ॥

लाजम्, क्ली, (लाज् + अच् ।) उषीरम् । इति मेदिनी । जे, १५ ॥ (भृष्टधान्यम् । खै इति भाषा ॥ “येषां स्युस्तण्डुलास्तानि धान्यानि सतु- षाणि च । भृष्टानि स्फुटितान्याहुर्लाजानीति मनीषिणः ॥ लाजाः स्युर्म्मधुराः शीता लघवो दीपनाश्च ते ॥ स्वल्पमूत्रमला रूक्षा बल्याः पित्तकफच्छिदः । छर्द्द्यतीसारदाहास्रमेहमेदस्तृषापहाः ॥” इति भावप्रकाशस्य पूर्ब्बखण्डे प्रथमे भागे ॥)

लाजः, पुं, (लाज् + अच् ।) आर्द्रतण्डुलः । इति मेदिनी । जे, १५ ॥

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

लाज पुं-बहु।

भृष्टव्रीह्यादिः

समानार्थक:लाज

2।9।47।1।4

आपक्वं पौलिरभ्यूषो लाजाः पुंभूम्नि चाक्षताः। पृथुकः स्याच्चिपिटको धाना भ्रष्टयवे स्त्रियः॥

 : पृथुकः, चिपिटः

पदार्थ-विभागः : पक्वम्

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

लाज¦ भर्त्सने भ्वा॰ पर॰ सक॰ सेट्। लाजति अलाजीत्। इदि दयप्ययम्। लाञ्जति जलाञ्जीत्।

लाज¦ न॰ लाज--अच्।

१ उशीरे

२ आर्द्रतण्डुले पु॰ मेदि॰।

३ भृष्टधान्ये (खै) पु॰ ब॰ व॰ अमरः। स्त्रीत्वमप्यत्र मेदि॰।

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

लाज¦ m. (-जः) Grain, wetted or sprinkled. n. (-जं) The root of the Andropogon muricatum. f. (-जा) or masc. plu. (-जाः) Fried grain. E. लाज् to fry, aff. अच् |

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

लाजः [lājḥ], [लाज्-अच्] Wetted grain. -जाः (pl.) Parched or fried grain (f. also); (तम्) अवाकिरन् बाललताः प्रसूनै- राचारलाजैरिव पौरकन्याः R.2.1;4.27;7.25; Ku.7.69, 8. -जम् = उशीर q. v.; लाजोल्लापिकधूमाढ्यमुच्चप्राकारतोरणम् Mb.5.191.21. -Comp. -पेयाः rice-gruel. -मण्डः the scum of parched grain.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

लाज m. (or f( आ). ) pl. fried or parched grain ( esp. rice grain) VS. etc.

लाज n. the root of Andropogon Muricatus L.

Purana index

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

--also लाजवर्षम्--thrown over on festive occa- sions; फलकम्:F1: Br. III. २७. २६; ४९. १४; ५५. १७.फलकम्:/F scattered over the couple कामेश्वर and देवी. फलकम्:F2: Ib. IV. १५. ३२; १८. 9; २६. ६१.फलकम्:/F

Vedic Index of Names and Subjects

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

Lāja, masc. plur., in the later Saṃhitās and the Brāhmaṇas denotes ‘fried or parched grain.’