प्रेष्य
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रेष्यः, त्रि, (प्र + ईष् + कर्म्मणि ण्यत् ।) दासः । इत्यमरः । २ । १० । १७ ॥ (यथा, मनौ । ३ । १५३ । “प्रेष्यो ग्रामस्य राज्ञश्च कुनखी श्यावदन्तकः ॥”) प्रेरणीयश्च ॥
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रे(प्रै)ष्य¦ त्रि॰ प्र + इष--कर्मणि ण्यत् वृद्धिः ईष--वा ण्यत् गुणः।
१ प्रेरणीये नियोज्ये
२ दामे अमरः। भावे यत्।
३ प्रे-रणे न॰ तत्करोति कृ--ट। प्रेष्यकर नियोगकारके
“यन्तुः षुएष्यकराहयः” भा॰ द्रो॰
२३ अ॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रेष्य¦ m. (-ष्यः) A servant. E. प्र before, इष् to go, or प्रेष् to send, aff. ण्यत्; also प्रैष्य |
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रेष्य [prēṣya], a. To be ordered, sent, despatched &c.
ष्यः A servant, menial, slave; प्रेष्यः प्रतीपोधिकृतः प्रमादी त्याज्या अमी यश्च कृतं न वेत्ति Pt.1.424.
A messenger. -ष्या A female servant, hand-maid.
ष्यम् Sending on a mission.
Servitude. -Comp. -जनः servants taken collectively. -भावः capacity of a servant, servitude, bondage; प्रेष्यभावेन नामेयं देवीशब्दक्षमा सती M.5.12.
वधूः the wife of a servant.
a female servant, handmaid. -वर्गः the body or servants, suite, train.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रेष्य/ प्रे mfn. to be sent or dispatched , fit for a messenger Katha1s.
प्रेष्य/ प्रे m. a servant , menial , slave( f( आ). a female servant , handmaid) MBh. Ka1v. etc.
प्रेष्य/ प्रे n. servitude Ya1jn5. (in शूद्र-प्र्v.l. for -प्रैष्य)
प्रेष्य/ प्रे n. behest , command(See. next)
प्रेष्य/ प्रे m. a servant Prab.
Vedic Index of Names and Subjects
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Preṣya (‘to be sent’ on an errand) denotes a menial servant or slave, being applied in the Aitareya Brāhmaṇa[१] to the Śūdra. In the Atharvaveda[२] the adjective praiṣya, ‘menial,’ occurs.