ज्ञातृ

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

ज्ञाता, [ऋ] त्रि, (ज्ञा + तृच् ।) ज्ञानशीलः । तत्- पर्य्यायः । विदुरः २ बिन्दुः ३ । इत्यमरः । ३ । १ । ३० ॥ विदितः ४ ज्ञानसमन्वितः ५ । इति शब्दरत्नावली ॥

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

ज्ञातृ वि।

ज्ञानशीलः

समानार्थक:ज्ञातृ,विदुर,विन्दु,दृश्

3।1।30।2।1

निराकरिष्णुः क्षिप्नुः स्यात्सान्द्रस्निग्धस्तु मेदुरः। ज्ञाता तु विदुरो विन्दुर्विकासी तु विकस्वरः॥

वैशिष्ट्यवत् : ज्ञानम्

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

ज्ञातृ¦ त्रि॰ ज्ञा--तृन्।

१ ज्ञानशीले

२ वेत्तरि च ज्ञातुर्भावःअण्। ज्ञात्र ज्ञातृत्वे न॰
“संविच्च मे ज्ञात्रं च मे” यजु॰

८७ ।
“ज्ञात्रं विज्ञानसामर्थ्यम्” वेददी॰। [Page3150-b+ 38]

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

ज्ञातृ¦ mfn. (-ता-त्री-तृ) Knowing, wise, intelligent, who or what knows. E. ज्ञा to know, तृच् active aff.

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

ज्ञातृ [jñātṛ], a. [ज्ञा-तृच्] Knowing, intelligent, wise. -m.

A wise man.

An acquaintance.

A bail, surety.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

ज्ञातृ mfn. one who knows or understands , a knower ChUp. viii , 5 , 1 Kat2hUp. etc.

ज्ञातृ mfn. an acquaintance , (hence) a surety(See. ?) AV. vi , 32 , 3 ; viii , 8 , 21

ज्ञातृ mfn. a witness Mn. viii , 57 ( v.l. सक्स्किन्).

Vedic Index of Names and Subjects

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

Jñātṛ occurs in two passages of the Atharvaveda and one of the Śāṅkhāyana Āraṇyaka with a somewhat obscure sense. Zimmer conjectures not unnaturally that the word is a technical term taken from law, meaning ‘witness.’ The reference is, perhaps, to a custom of carrying on transactions of business before witnesses as practised in other primitive societies. Roth suggests that the word has the sense of ‘surety.’ But Bloomfield and Whitney ignore these interpretations.