संस्कृतम्

नाम

लिङ्ग्म्-

द्वारम् इत्यस्य शब्दस्य रुपाणि

	एकवचनम्	द्विवचनम्	बहुवचनम्
प्रथमा विभक्तिः	द्वारम्	द्वारे	द्वारानि
सम्बोधनप्रथमा	द्वार	द्वारे	द्वारानि
द्वितीया विभक्तिः	द्वारम्	द्वारे	द्वारानि
तृतीया विभक्तिः	द्वारेन	द्वाराभ्याम्	द्वारैः
चतुर्थी विभक्तिः	द्वाराय	द्वाराभ्याम्	द्वारेभ्यः
पञ्चमी विभक्तिः	द्वारात्	द्वाराभ्याम्	द्वारेभ्यः
षष्ठी विभक्तिः	द्वारस्य	द्वारयोः	द्वारानाम्
सप्तमी विभक्तिः	द्वारे	द्वारयोः	द्वारेषु

अनुवादाः

उदाहरणानि

कोशप्रामाण्यम्

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्वारम्, क्ली, (द्वरति निर्गच्छति गृहाभ्यन्तरादने- नेति । द्वृ + घञ् ।) निर्गमनम् । अभ्युपायः । इति मेदिनी । रे, ४८ ॥ आद्यस्य पर्य्यायः । द्वाः २ प्रतीहारः ३ । इत्यमरः । २ । ३ । १६ ॥ वारकम् ४ । इति शब्दरत्नावली ॥ “गृहिणां शुभदं द्वारं प्राकारस्य गृहस्य च । न मध्यदेशे कर्त्तव्यं किञ्चिन्न्यूनाधिकं शुभम् ॥” इति ब्रह्मवैवर्त्ते श्रीकृष्णजन्मखण्डम् ॥

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्वारम् [dvāram], [द्वृ-णिच्-अच् Tv.]

A door, gateway, gate.

A passage, entrance, ingress, opening; अथवा कृतवाग्- द्वारे वंशे$स्मिन् R.1.4;11.8.

An aperture of the human body (they are nine); see खम् and Ku.3.5; Bg.8.12; and Ms.6.48 also; द्वारि द्वाराणि शेषाणि Sāṅ. K.35.

Way, medium, means (द्वारेण 'through', 'by means of'; Pt.1.). -री A door. -Comp. -अधिपः a porter, door-keeper. -अररिः the leaf of a door; Rāj. T. -कण्टकः the bolt of a door. -कपाटः, -टम् the leaf or panel of a door. -कोष्टकः the gate-chamber. -गोपः, -नायकः, -पः, -पालः, पालकः a door-keeper, porter, warder. (-पः) N. of Viṣṇu. -दर्शिन् m., -नायकः a doorkeeper. -दारुः teak-wood.

पक्षः, पट्टः the panel of a door.

the curtain of a door. -पिण्डी the threshold of a door. -पिधानः the bolt of a door, closure, end; द्वारपिधानमिव धृतेर्मन्ये तस्यास्तिरस्करणम् M.2.11. -फलकम् see द्वारकपाट. -बलिभुज् m.

a crow.

a sparrow.-बाहुः a door-post, jamb. -यन्त्रम् a lock, bolt. -वंशः the cross-beam of a door. -वृत्तम् black-pepper. -शाखा, -स्तम्भः the leaf of a door. -स्थः a door-keeper.