प्रमदा
संस्क्रतम्
[सम्पाद्यताम्]नामम्
[सम्पाद्यताम्]एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | |
---|---|---|---|
प्रथमा विभक्तिः | प्रमदा | प्रमदे | प्रमदाः |
सम्बोधनप्रथमा | प्रमदे | प्रमदे | प्रमदाः |
द्वितीया विभक्तिः | प्रमदाम् | प्रमदे | प्रमदाः |
तृतीया विभक्तिः | प्रमदया | प्रमदाभ्याम् | प्रमदाभिः |
चतुर्थी विभक्तिः | प्रमदायै | प्रमदाभ्याम् | प्रमदाभ्यः |
पञ्चमी विभक्तिः | प्रमदायाः | प्रमदाभ्याम् | प्रमदाभ्यः |
षष्ठी विभक्तिः | प्रमदायाः | प्रमदयोः | प्रमदानाम् |
सप्तमी विभक्तिः | प्रमदायाम् | प्रमदयोः | प्रमदासु |
अनुवादाः
[सम्पाद्यताम्]यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमदा, स्त्री, (प्रमदयति पुरुषमिति । प्र + मद हर्षे + णिच् + अच् । यद्वा, प्रमदो हर्षोऽस्त्यस्या इति अच् । टाप् ।) उत्तमयोषित् । इति मेदिनी । दे, ५ ॥ (यथा, कुमारे । ४ । १२ । “नयनान्यरुणानि घूर्णयन् वचनानि स्खलयन् पदे पदे । असति त्वयि वारुणीमदः प्रमदानामधुना विडम्बना ॥”) चतुर्द्दशाक्षरवृत्तिविशेषः । तल्लक्षणं यथा, वृत्त- रत्नाकरटीकायाम् । “नजभजला गुरुश्च भवति प्रमदा ॥”)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमदा स्त्री।
स्त्रीविशेषः
समानार्थक:अङ्गना,भीरु,कामिनी,वामलोचना,प्रमदा,मानिनी,कान्ता,ललना,नितम्बिनी,सुन्दरी,रमणी,रामा
2।6।3।2।1
विशेषास्त्वङ्गना भीरुः कामिनी वामलोचना। प्रमदा मानिनी कान्ता ललना च नितम्बिनी॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमदा¦ स्त्री प्रमाद्यत्यनया प्र + मद--करणे अप्।
१ उत्तमयो-षिति अमरः।
“नजसजला गुरुश्च भवति प्रमदा” वृ॰ र॰उक्ते एकादशाक्षरपादके
२ वर्णवृत्तभेदे।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमदा¦ f. (-दा)
1. A young handsome woman.
2. A woman in general.
3. The sign VIRGO of the Zodiac. E. प्र + मद्-अप् |
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमदा [pramadā], 1 A young handsome woman; अतः समीपे परिणेतुरिष्यते तदप्रियापि प्रमदा स्वबन्धुभिः Ś.5.17.
A wife or woman in general; असति त्वयि वारुणीमदः प्रमदानामधुना विडम्बना Ku.4.12; R.8.72.
The sign virgo of the zodiac.
N. of a metre; नजसजला गुरुश्च भवति प्रमदा; V. Ratna. -Comp. -काननम्, -वनम् a pleasure garden attached to the royal harem (for the use of the wives of a king).
जनः a young woman.
womankind.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमदा/ प्र- f. (of द)a young and wanton woman , any woman Mn. MBh. etc.
प्रमदा/ प्र- f. the sign of the zodiac Virgo L.
प्रमदा/ प्र- f. N. of 2 kinds of metre Col.