शक्वरी
निर्वचनम्- शक्नोते:। एतासाम् ऋचां साहाय्येन इन्द्र: वृत्रं हन्तुं शक्तवान्।- यास्क: १.३
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शक्वरी, स्त्री, (शक्नोति कर्म्माणि कर्त्तुमिति । शक + “स्नामदिपदीति ।” उणा० ४ । ११२ । इति वणिप् । “वनो रच ।” ४ । १ । ७ । इति ङीब्रौ ।) अङ्गुली । इति सिद्धान्तकोमुद्या- मुणादिवृत्तिः ॥ नदीविशेषः । मेखला । छन्दो- भेदः । इति मेदिनी ॥ स तु चतुर्द्दशाक्षरपाद- वृत्तम् । तद्भेदा यथा । असंवाधा १ वसन्त- तिलकम् २ सिंहोद्धता ३ अपराजिता ४ प्रह- रणकलिका ५ वासन्ती ६ लोला ७ नान्दीमुखी ८ । इति छन्दोमञ्जरी ॥ (ऋक् । यथा, ऋग्- वेदे । १० । ७१ । ११ । “ऋचां त्वः पोषमास्ते पुपुष्वान् गायत्त्रं त्वो गायति शक्वरीषु ॥” * ॥ शक्नोति क्षीरादिप्रदानेन तद्बन्तं प्रीणयितुं स्पर्शनेन वा पापमपनेतुमिति । शक + वनिप् । ङीब्रौ च । गौः । इति निघण्टुः । २ । ११ ॥)
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शक्वरी f. See. below.
शक्वरी f. pl. (wrongly written शक्करीor शर्करी)N. of partic. verses or hymns ( esp. of the महानाम्नीverses belonging to the शाक्वर- सामन्) RPra1t. Gobh.
शक्वरी f. a partic. metre (in Vedic texts of 7 x 8 syllables , and therefore called सप्त-पदा, later any metre of 4 x 14 syllables e.g. the वसन्त-तिलकSee. ) TS. Ka1t2h. ChUp. etc.
शक्वरी f. pl. water AV. VS. Gobh.
शक्वरी f. du. the arms Naigh. ii , 4
शक्वरी f. sg. a cow AV. Pan5cavBr. (See. Naigh. ii , 11 )
शक्वरी f. a finger L.
शक्वरी f. a river Un2. iv , 112 Sch.
शक्वरी f. N. of a river L.
शक्वरी f. a girdle , Ka1vya7d. iii , 149 .
Vedic Index of Names and Subjects
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Śakvarī, fem. plur., denotes the Śakvarī verses, known also as the Mahānāmnī verses, to which the Śākvara Sāman (chant) is sung. This sense seems to occur in the Rigveda,[१] and is certain later.[२]
Vedic Rituals Hindi
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
शक्वरी स्त्री.
= महानामनी (7 x 8) ऋचाएं, जै.ब्रा. I.194।
- ↑ vii. 33, 4;
x. 71, 14;
Nirukta, i. 8. - ↑ Av. xiii. 1, 5;
Taittirīya Saṃhitā, ii. 2, 8, 5;
6, 2, 3;
iii. 4, 4, 1;
v. 4, 12, 2;
Kāṭhaka Saṃhitā, xxvi. 4;
Pañcaviṃśa Brāhmaṇa, x. 6, 5;
xii. 13, 12;
Taittirīya Brāhmaṇa, ii. 1, 5, 11;
Śatapatha Brāhmaṇa, iii. 3, 1, 1;
9, 2, 17, etc.
Cf. Keith, Aitareya Āraṇyaka, 258 et seq.